یکی از شاخه‌های رود فرات است که کربلا و سرزمین‌های اطراف آن را آبرسانی می‌کند.

پدربزرگ «ابن علقمی»، آخرین وزیر عباسیان که (درگذشت ۶۵۶ق) در شهر نیل عراق بوده است این نهر را بنا نهاد و نام آن را علقمه نامید.

این نهر به دلیل اینکه محل شهادت حضرت عباس (ع) در واقعه عاشوراست، برای شیعیان مقدس و تاریخی بوده و قداست خاصی برای آن‌ها دارد.

نهری بوده در کشور عراق که در بین مردم شایع است که عباس بن علی(ع) در روز عاشورا، کنار این نهر به شهادت رسید.

سرچشمه آن فرات است

آب زلال آن را به منطقه و سرزمین‌های اطراف آن می‌رسانده است.

رجبی دوانی شهادت حضرت عباس(ع) را در کنار نهر علقمه رد کرده است.

در قرن 7 ه حفر کرده که سال‌ها پس از ماجرای کربلا به دنیا آمده است.

آبی که در کنار مقام امام زمان(عج) جاری است، نهر الحسینی نام دارد و محل دقیق نهر علقمه مشخّص نیست.

در ادبیات عاشورا

در روضه عطش و دست‌های قطع شده حضرت ابوالفضل العباس(ع) بیان می‌شود:

از چشم سپیده خواب را می‌بردند از چشمه گُل، گلاب را می‌بردند
بر شانه خود فرشتگان آهسته از علقمه، روح آب را می‌بردند

موقعیت جغرافیایی

متراژ بزرگی از زمین های اطراف کربلا توسط آن آبرسانی می شوند.

از آنجایی که کشور عراق کشور پر بارشی محسوب نمی شود.

وجود نهر علقمه نعمت بزرگی برای مصارف آبی در زمین های کشاورزی و سایر مصارف به حساب می آید.

آن را همان نهرالحسینی می دانند که تقریبا در ۱۵ کیلومتری شهر کربلا قرار دارد

حتی بر سر این موضوع که آیا حضرت عباس واقعا برای آوردن آب به نزدیکی  رفته است

هم، اطمینانی وجود ندارد و اختلافاتی در میان است. درباره این موارد، در قسمت های بعدی بیشتر بحث می کنیم.