نکات پیاده روی اربعین
نکات طلایی برای امادگی پیاده روی اربعین
نزدیک به ایام اربعین هستیم و همانطور که می دانید، گردشگری در بعضی از ایام سال نظیر ماه های محرم، صفر، و روزهای عزیزی همچون تاسوعا، عاشورا و علی الخصوص روز اربعین که چهلمین روز شهادت سید و سالار شهیدان، امام حسین (ع) و یارانشان است، به اوج خود می رسد. بسیاری از زائران حسینی به گونه ای برنامه ریزی می کنند تا قبل از این روز به شهر کربلا و حرمین شریفین در کشور عراق، به صورت کلی با پای پیاده رسیده باشند و اعمال و مناسک زیارتی و عزاداری برای این عزیزان مقدس را به جای بیاورند.
از آن جایی که روز اربعین در تقویم، روز ۲۰ ماه صفر است که امسال برابر با روز سه شنبه، ۸ آبان ماه ۱۳۹۷ و یا ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸ می باشد و تا این روز هم فاصله ای باقی نمانده است، می خواهیم تا نکات پیاده روی اربعین را برای شما بیان کنیم تا اگر زائر راه عشق هستید، با استفاده از این نکات بتوانید راحت تر به مقصد خود برسید. در ادامه با ما در الی گشت با نکاتی طلایی برای پیاده روی آن هم برای روز اربعین را همراه باشید.
شرایط کشور عراق
قبل از این که نکات پیاده روی اربعین را برای شما در این مطلب به اشتراک بگذاریم، واجب است که ابتدا درباره ی مقصد نکاتی مهم را برای شما بیان نماییم. بر هیچ کس پوشیده نیست که کشور عراق نزدیک به ۲ دهه است که درگیر جنگ است و مشکلاتی برای آن وجود دارد اما به هر حال در طول سالیان سال این مسئله ثابت شده است که نه جنگ و نه چیز دیگری حریف عشق محبان اهل بیت (ع) نمی شود و زائرین بالاخره راهی را برای زیارت معصومین (ع) پیدا خواهند نمود.
البته نباید از این مورد بگذریم که در سال های اخیر این مسیر و شرایط حضور برای زائرین بسیار امن شده است و امکانات حضور و پذیرایی از زائرین نیز بالاتر رفته است و در کل، عزاداری در ماه محرم هر سال بسیار باشکوه تر از سال قبل در این کشور برگزار میشود و این تجمع را به یکی از بزرگ ترین تجمع های مذهبی جهان تبدیل نموده است.
فرودگاه
شهر کربلا فرودگاه بین المللی ندارد و به همین دلیل پروازهای بین المللی همگی به مقصد فرودگاه بین المللی نجف انجام می گیرد.
برای اقامت در شهر کربلا پیشنهاد می کنیم تا به هاستل های این شهر نروید و در عوض از هتل ها که از ۲ ستاره تا ۵ ستاره با قیمت ها و خدمات متفاوت وجود دارد، استفاده نمایید. از نظر خورد و خوراک، پیشنهاد می کنیم تا از صبحانه، ناهار و شام را تهیه نمایید تا از مواد غذایی با کیفیت استفاده نمایید.
شراط پیاده روی
به این نکته در بین نکات پیاده روی اربعین توجه داشته باشید که شما روزی ۷ الی ۸ ساعت پیاده روی دارید. باید برای این مدت پیاده روی، برنامه ریزی درستی داشته باشید. حال به اتفاق یکدیگر، طلایی ترین توصیه ها برای نکات پیاده روی اربعین را برای شما بیان نماییم.
اولین نکته ای که باید درباره ی نکات پیاده روی اربعین رعایت نمایید این است که لباس های راحت و سبک و البته مناسب بپوشید. تو جه داشته باشید که شما قرار است پیاده روی ۳ روزه ای داشته باشید و در طول راه باید از همه نظر راحت باشید.
پیش از سفر واکسن مننژیت تزریق کنید. معمولا ۱۰ روز قبل از شروع سفر، زمان مناسبی برای تزریق این واکسن است.
سعی کنید از شلوار و یا لباس هایی از جنس لی و با پلاستیکی استفاده ننمایید.
حتما کفش مناسب (ترجیحا کتونی و یا کفش های مناسب پیاده روی)، شارژر و پاوربانک، عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب با SPF بالا، کوله پشتی که در عین حال سبک، مقاوم و جادار باشد و مقداری پول که یا دینار باشد و یا دلار را به همراه داشته باشید.
می توانید یک عدد کیف کمری، کرم ضد سوختگی و یا پودر بچه، چند عدد چسب زخم، یک جفت جوراب اضافه و دستمال کاغذی را نیز به همراه داشته باشید.
یک لباس گرم و سبک، چند جفت جوراب پشمی و معمولی، دستکش و کلاه را به همراه داشته باشید.
نکات تکمیلی
-
اگر یک کیسه خواب به همراه داشته باشید، ضرر نخواهید کرد.
- یکی از مشکلات رایج پیاده روی تاول است. اگر این اتفاق برایتان رخ داد از دستکاری کردن آن خودداری کنید و با بتادین یا الکل آن را ضدعفونی کنید.
- از آن جایی که در عراق زیاد باد می آید و شما هم در مسیری صحرایی هستید، برای جلوگیری از ورود گرد و خاک به مجرای تنفسیتان از ماسک استفاده نمایید.
- به قوانین کشور عراق حتما احترام بگذارید.
- پیشنهاد می کنیم که رَم و حافظه ی گوشی خود را قبل از سفر خالی کنید.
- قبل از این که به صورت رسمی برای شروع پیاده روی کربلا اقدام کنید، آمادگی جسمانی خود را بسنجید. ببینید که آیا از نظر جسمانی این توانایی را دارید یا نه.
- حتما اگر داروی خاصی مصرف می کنید، به مقدار مدت حضورتان در کشور عراق به همراه خود ببرید.
به علاوه:
- دقت داشته باشید تا حتما مهر ورود و خروج کشور عراق در پاسپورت شما ثبت شود.
- از مدارک شناساییتان بسیار زیاد مراقبت کنید و نگذارید تحت هیچ شرایطی مفقور شوند.
- در نکات پیاده روی اربعین به این نکته توجه داشته باشید که از صفحه ی اول گذرنامه و صفحه ی ویزای خود به وسیله ی دوربین موبایلتان عکس بگیرید. تا اگر مشکلی برای مدارکتان پیش آمد، به شما کمک نماید.
- از افراد ناشناس به هیچ عنوانی هدیه و یا چیزی نگیرید.
- توجه داشته باشید که هر ۳ کیلومتری که می روید، یک مرکز گزارش گمشدگان وجود دارد. اگر گم شدید، قبل از سفر با همراهانتان مثلا قرار بگذارید. تا در کنار این ستون ها و یا مرکز گمشدگان در این صورت همدیگر را ملاقات نمایید.
- بانوانی که می خواهند به کربلا بروند باید در نکات پیاده روی به کربلا حتما به این نکات توجه داشته باشند که با توجه به عرف جامعه ی کشور عراق، چادر مشکی به سر داشته باشند.
- به همراه خود صابون و یا مایع دستشویی شخصی به همراه داشته باشید. در زمان استفاده از سرویس های بهداشتی و قبل از غذا خوردن، دستها را با آب و صابون بشویید. ژل دست و دستمال مرطوب هم کمک کننده های موثری هستند.
-
ادامه نکات
از جمله آداب مهم غذاخوردن در هنگام پیاده روی برای جلوگیری از مشکلات روده و سنگینی این استکه قبل و بعد از غذا مقداری نمک بخورید. تا زمانی که کاملا گرسنه نشدهاید، سراغ غذاخوردن نروید. قبل از سیری کامل از غذاخوردن دستبکشید.
- پیشنهاد می کنیم که اگر در طول پیاده روی به هر دلیلی دچار مشکلات روده و یا هضم شدید، مقداری از گیاهان خشک شده را به همراه داشتهباشید. همچون: نعنا، پونه، آویشن، بابونه، زنیان و یا دیگر گیاهان. تا در صورت وجود مشکل در یک لیوان آب جوش آن ها را بریزید و پس از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه میل نمایید.
- از جمله خوردنی های نکات پیاده روی اربعین این است که اگر یکسری از خوراکی ها همچون خرما، کشمش و دانه های روغنی که انرژی زا و غیرفاسد شدنی هستند در طول این پیاده روی با شما باشند، بد نیست.
- به شایعات توجه نکنید.
همچنین:
- اگر می خواهید از جدیدتری اتفاقات مرتبط با زیارت زائران و وضعیت راه ها با خبر شوید، از رادیو اربعین استفاده نمایید. موج این رادیو را برر روی موج اف ام ردیف ۹/۹۱ مگاهرتز در شهر نجف است. همچنین روی موج اف ام ردیف ۹/۹۰ مگاهرتز در شهر کربلا دریافت نمایید.
- در بین نکات پیاده روی اربعین این را به خاطر داشته باشید که امکان استفاده از وای فای در تمامی طول مسیر برای شما برقرار است. از امکان اینترنت سیم کارت های عراقی (آسیا سل) نیز می توانید استفاده نمایید.
- توجه داشته باشید که لزوم به خاطر سپردن آدرس موکب و کسب اطلاعات لازم با توجه به تشابه فراوان مواکب مختلف و حتی آدرس دقیق و اخذ کارت موکب باید از سوی زائران صورت پذیرد.
- بیشتر از موعد مقرر برای این مراسم در کربلا اقامت نکنید. زیرا دچار مشکلات بعد از مراسم خواهید شد زیرا به طور مثال، معمولا از بعد از ظهر اربعین موکب های عراقی جمع خواهند شد.
سرداب غیبت
سرداب مقدس
سرداب غیبت مکان سامرا، حرم عسکریین
نام دیگر سرداب امام زمان(عج)
بازسازی احمدخان دنبلی – ۱۲۰۲ق
این مکان زیرزمین خانه امام حسن عسکری(ع)، در شمال غربی حرم وی در سامرا.
شیعیان که این محله زندگی امام هادی(ع) و عسکری(ع) و زمان(عج) بوده است.
برخی از نویسندگان اهلسنت به شیعیان نسبت میدهند که آنان معتقدند
محل زندگی امام مهدی(ع) در دوران غیبت و نیز مکان ظهورش خواهد بود
با این حال در منابع شیعه چنین چیزی وجود ندارد، بلکه به باور شیعیان، وی در مکه ظهور خواهد کرد.
بنای نخستین به دوره خلافت عباسیان برمیگردد
شیخ عباس قمی
مورخ شیعه (درگذشته ۱۳۵۹ق)، نامگذاری این مکان مربوط به دوران متأخر است
آيا امام زمان از سرداب ظهور میکند؟
برخی از نویسندگان اهلسنت از جمله یاقوت حموی در معجم البلدان و ابن حجر هیتمی در کتاب الصواعق المحرقة
ادعا کردهاند که شیعیان معتقدند امام در آنجا پنهان شده و از همانجا ظهور خواهد کرد.
و همچنین گفتهاند که با اسبها ایستاده و خواستار بیرون آمدن امام هستند.
ذبیحالله محلاتی:
نویسنده شیعه قرن پانزدهم هجری در مآثر الکبراء فی تاریخ سامراء، ادعای مذکور نادرست است.
چرا که علمای شیعه اتفاقنظر دارند که حضرت مهدی(عج) در مکه ظهور خواهد کرد.
لطفالله صافی گلپایگانی :
این مطالب با انگیزه دشمنی و، انحراف از اهلبیت و دشمنان خاندان رسالت ساخته شده است.
کسی از شیعیان نگفته است که امام در سرداب سامرا مخفی است، بلکه کتب و روایات شیعه چنین سخنی را تکذیب میکنند..
سید صدرالدین صدر :
(درگذشته ۱۳۷۳ق) بیان چنین سخنانی از سوی ابن حجر هیتمی را ناشی از آشنا نبودنش با عراق و شیعیان آن دانسته است.
چرا که وی از حجاز خارج نشده و سامرا را ندیده است.
در همین زمینه :
محدث نوری
محسن امین
مرتضی عسکری
هادی خسروشاهی
ابراهیم امینی
نیز پنهان شدن امام زمان در سرداب مقدس و ظهور وی از همان مکان را رد کردهاند.
چاه غیبت
چاهی معروف به « غیبت» است. شیخ عباس قمی،: عدهای از زائران از آن مکان
از محل وضوی امامین بوده به عنوان تبرک خاک برمیداشته و این مکان به چاه غیبت معروف شده است.
شیخ عباس قمی همچنین از محدث نوری نقل کرده که عدهای از خادمان سرداب برای کسب منافع مادی و دنیوی
این مکان را چاه صاحب الزمان معرفی کردهاند و از آن محل
خاک برای تبرک در مقابل دریافت پول به زائران میدادهاند و شیخ العراقین برای جلوگیری از این اقدام
چاه را پر کرده و اما بعدها خادمان دوباره آن را باز کردهاند.
سرداب غیبت ورودی
یک غرفه شش ضلعی و دو مستطیلشکل کوچک و بزرگ تشکیل شده است .
با یک راهروی طولانی به هم متصل میشوند.
غرفه مستطیل بزرگ به مصلای مردان و غرفه مستطیل کوچک به مصلای زنان معروف بوده است..
راه ورود و خروج به صورت پلکانی است که به غرفه شش ضلعی منتهی میشود.
همچنین بر روی آن مسجد بنا شده که دارای گنبد کاشیکاری شده است.
محدث نوری (درگذشته ۱۳۲۰ق)
الناصر لدین الله، از خلفای عباسی، سرداب را در سال ۶۰۶ق بنا کرد و در کتیبۀ آن نام چهارده معصوم نوشته شد.
پیش از آن ناصرالدولهٔ آل حمدان نخستین بنای خانه امام هادی(ع)
در سال ۳۳۳و ۳۳۷ق معدالدوله آل بویه آن را تکمیل کرد.
سرداب به همراه حرم عسکریین در دورههای مختلف تعمیر و بازسازی شده است.
از جمله در سال ۱۲۰۲ق که احمدخان دنبلی در حرم عسکریین تعمیراتی انجام داد.
صحنی برای سرداب ساخت و راه جدیدی برای آن ایجاد کرد.
آثار منبت و کاشیکاری و هنرهای معماری به کار رفته است.
در بمبگذاریهای تروریستهای تکفیری در ۳ اسفند ۱۳۸۴ش و ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ش به سرداب نیز آسیبهایی وارد شد.
نیپور شهری باستانی
در شمال سومر در میانرودان واقع در عراق امروزی بود
نزدیک مرکز فرهنگی مشهور بود؛ تعداد زیادی لوح به خط میخی در آنجا یافت شده است
بخش اعظم متون ادبی به زبان سومری، از اینجا بهدستآمده است.
از مهمترین شهرهای سومریها بوده است و در جنوب بین النهرین و در ساحل رود فرات قرار دارد.
این شهر محل مخصوص عبادت ایزد باد سومریها، انلیل بهشمار میرفت.
نیپور شهری باستانی
مهمترین بناهای ایرانی بهدستآمده در این منطقه به زمان اشکانیان مربوط است و شامل :
کاخ، دژ و معبد اینانا همچنین کتابخانه نیپور از دیگر بخشهای مهم مکشوف در منطقه است.
از آثار مشهور ادبیات سومری از جمله داستانهای حماسی، افسانهها و فهرست خدایان در آن بودهاند.
شهر باستانی نیپور در سال ۲۰۱۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
در شمال سومر در میانرودان واقع در عراق امروزی بود.
نیپور در محل شهر امروزی نُفَر قرار دارد و در زمان باستان در کنار مسیر رودخانه فرات آن زمان قرار داشت.
نتیجه کاوشهای باستانشناسی انجام شده پس از جنگ جهانی دوم کشف یک زیگورات و کتابخانه شهر نیپور بود.
بسیاری از قطعات معروف ادبیات سومری از کتابخانه نیپور بدست آمدهاست.
نوشتگان این ادبیات دربرگیرنده، داستانهای حماسی، افسانهها، فهرست خدایان و زبانزدهای سومری هستند.
نیپور پایتخت مذهبی سومر بود ولی از دیدگاه سیاسی شهر مهمی بشمار نمیآمدهاست.
ایزد شهر نیپور که انلیل نام داشت به دلایلی نامعلوم خدای اعظم ایزدستان (گروه خدایان) سومری شد
از این دیدگاه از خدای شهر اوروک که آن نام داشت پیشی گرفت.
نیپور شهری باستانی
سالها پس از آن مردوک از نظر اهمیت بر انلیل برتری یافت.
نیایشگاه اصلی شهر نیپور اکور (معبد کوهستان) نام داشت که یکی از نامهای انلیل بودهاست.
باز سازی های پیشین حرم
نخستین ساخت بنای آرامگاه حسین بن علی را به مختار بن ابوعبید ثقفی پس از قیامش
بعضی به بنی اسد نسبت میدهند که مصالح آن از گچ و آجر بوده و در نزدیکی آن مسجدی بودهاست
در عهد بنی عباس بدستور هارون الرشید ویران شد .
خانههای شیعیان همجوار آن خراب گشته و قبر را شخم زدند .
درخت سدرهای که بنیاسد جهت علامت قبر کاشتهبودند را بریدند.
پس از آن در زمان مأمون که برای راضی کردن شیعیان خراسان، تصمیم گرفت خلافت را به علی بن موسی واگذارد، شیعیان فرصت یافتند
بر روی قبر حسین بن علی مقبره بنا کنند که این آرامگاه هم در سال ۲۳۲ قمری به دستور متوکل عباسی همراه با خانههای اطراف آن ویران شد و زمین آن شخم زدهشد و در آن کشت صورت گرفت.
همانگونه که حمدالله مستوفی آوردهاست:
«آن را مشهدی حائری خوانند جهت آنکه به عهد متوکلِ خلیفه آب در او بستند تا خراب شود، آب حیرت آورد و زمین مدفن خشک ماند».
متوکل به دست فرزندش منتصر، در سال ۲۴۷ قمری به قتل رسید.
منتصر نیز همانند مأمون، برخلاف پدرش، به شیعیان امنیت و رفاه داد و باز آرامگاه حسینی را بنا نمود و در کنار آن گلدستهٔ بلندی بنا نهاد.
حدود ۲۸۰ ق داعیالصغیر فرمانروای طبرستان و از نوادگان زید بن علی بن حسین به بازسازی و گسترش آن پرداخت.
بنای کنونی
آخرین بازسازی ساختمان حرم حسین بن علی در سال ۳۷۱ قمری توسط عضدالدوله دیلمی از آل بویه به سرانجام رسید.
وی دستور ساخت همه عتبات را صادر کرد. بنای حرم حسین بن علی در سال ۳۶۷ قمری شروع شد و در سال ۳۷۱ قمری به پایان رسید.
این آرامگاه دارای گنبدی بر بالای قبر حسین بن علی است.
ساختمان اصلی آن همچنان باقیمانده و در آتشسوزی سال ۴۰۷ قمری بر اثر افتادن شمع
تنها تزیینات داخلی آن از بین رفت ولی چون در ساختمان اصلی آرامگاه و ستونها چوب بکار نرفته بود، برپا ماند.
در حقیقت بنای اصلی آرامگاه حسین بن علی از آثار معماری آل بویه میباشد که بعدها از تعرض مغولان نیز در امان ماند.
تعمیرات بنا تاکنون
حرم حسین بن علی در سال ۱۳۱۰ یا ۱۳۱۱ خورشیدی
پس از آن تا به امروز در آرامگاه حسین بن علی تعمیرات و تزیینات زیادی صورت گرفتهاست.
پس از سقوط ایلخانیان، در دولت جلایریان (ایلکانیان) و به دست آنها تعمیراتی آغاز شد که تا سال ۷۸۶ قمری آن را ادامه دادند و ایوان طلا را بنا نمودند.
پادشاهان صفویه ضمن انجام تعمیرات و نصب تزئینات متعدد از جمله صندوق و ضریح فولادی، آرامگاه را نیز توسعه دادند.
بعضی تعمیرات و ساخت یک کاروانسرا در کنار حرم توسط عثمانیها نیز تا سال ۱۱۲۹ ادامه یافت.
سپس نادر شاه در سال ۱۱۳۵ قمری نیز دست به تعمیراتی وسیع و نصب تزئیناتی در حرم زد.
در دوره قاجار، روابطی بهتر از صفویه با عثمانیان داشتند.
آغا محمد خان قاجار، نخستین شاه این دودمان، در سال ۱۲۰۵ دستور نوسازی گنبد و تذهیب و تزیین آن را با پوشش طلا صادر کرد و میرزا مرتضی، شیخ الاسلام اصفهان را به کربلا جهت نظارت اعزام کرد..
طلا کاری گنبد در سال ۱۲۱۱ به پایان رسید.
در ۱۸ ذیحجه سال ۱۲۱۶ قمری سعود بن عبدالعزیز وهابی در رأس لشکری بزرگ به کربلا حمله کرد و کشتار بیرحمانهای به راه انداخت و آرامگاه حسینی را ویران و اموال آن را غارت کرده
تمام قندیلهای طلا و نقرهٔ صفویه و فرشهای گرانقیمت را به تاراج برد.
مقبره حسین ابن علی، اثر ژان-لئون ژروم
پس از آن فتحعلی شاه قاجار دستور تعمیر خرابیهای وهابیان داد و ضریح تازهای در سال ۱۲۱۸ قمری برای حرم نصب گردید.
همسر فتحعلی شاه ایوان مقابل قبر و منارههای حرم حسینی را طلاکاری کرد. گنبد و صحن در دوره محمد شاه تجدید بنا شد.
در سال ۱۲۷۳ قمری ناصرالدین شاه تعمیراتی در حرم انجام داد و برای سومین بار در دوره قاجاریه گنبد آستانه تجدید طلاکاری شد. تعمیرات حرم در دوره قاجار همچنان ادامه داشت.
نام سلاطین صفوی، قاجار، امیران این دو سلسله بر روی کتیبهها دیده میشد که همگی آنها در دوره صدام نابود گردید.
تا آثار ایرانی در عتبات بهطور کامل محو شود. امروزه این نامها تنها در کتابها، برخی تصاویر و بهاحتمال اسنادی که در آرشیوهای عثمانی برجای مانده، قابل رؤیت است.
به نظر میرسد از آخرین تعمیرات اساسی حرم، تعمیر ایوان طلا و نصب ستونهای مرمر به جای ستونهای چوبی برای آن به وسیلهٔ یکی از تجار و معدنداران ایرانی (حاج قنبر رحیمی) در سال ۱۳۸۹ قمری (۱۳۴۸ خورشیدی) میباشد.
ضریح جدید
حدود ۱۱۸ KG طلا به همراه نقره و چوب درخت ساج بکار گرفته شده در ایران – قم ساخته شد .
پس از عبور از شهرهای مسیر از مرز مهران به عراق منتقل و در حرم نصب گردید و در ۱۵ اسفند ۱۳۹۱ (۲۲ ربیعالثانی) از آن رونمایی گردید.
این ضریح از نظر شکل هندسی مانند ضریح قدیم ولی از نظر ارتفاع کمی بلندتر و مساحت آن حدود ۳۴ متر مربع و تعداد پنجرههای آن ۲۰ باب است.
در ساخت ضریح جدید ششگوشه حسینی یکصد و هیجده کیلو طلا و چهار هزار کیلو نقره ۲ تن مس و هزار و سیصد کیلو برنج، ۵تن چوب ساج جنگلی از برمه بهکار رفتهاست. وزن ضریح ۱۲ هزار کیلو است.
موارد قبل نیز هنرمندان ایرانی ساخته و در دوران صفویه و قاجار اماکن مقدس در عراق توسط پادشاهان مختلف ساخته و مرتب تعمیر و تکمیل شدهاست.
برپایی موکبها در مسیر پیادهروی
در مسیرهای زیارتی
غذا، اسکان و سایر خدمات به صورت رایگان توسط داوطلبان ارائه میشود.
همه ساله در مسیر مکانهایی به صورت چادرهایی بزرگ با نام موکب (هیئت عزاداری) یا «مضیف» به صورت مردمی و خودجوش برپا میشود.
در این موکبها خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان به زائران ارائه میشود.
اجتماعات مذهبی عراق، موکبهای بسیاری جهت استراحت زائرین برپا میکنند .
رایگان به زائران خدمات میهند. مدیریت موکبها بهشکل مردمی و مستقل از دولت انجام میشود.
تعداد این موکبهای در سال ۱۳۹۴ شمسی ۷۰۰۰ عدد اعلام شدهاست.
آمار شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین
شمار شرکت کنندگان ایرانی در گردهمایی اربعین در سالهای ۸۹ تا ۹۵ از چهل هزار نفر به دو میلیون و دویست هزار نفر رسیدهاست .
نشان دهنده افزایش ۵۵ برابری زائران در مدت ۶ سال است که هر ساله افزایش بیش از ۱۳۰ درصدی یافتهاست .
در سال ۹۶ بیش از ۳ میلیون زائر از ایران در این مراسم شرکت کردهاند.
آمار مختلفی از همه شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین ارائه شدهاست.
شمار افراد وارد شده به کربلا در سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۱۷ میلیون تن گزارش شدهاست.
روزنامه فرانسوی لوموند در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۷ میلیون نفر علیرغم تهدید به حمله (به مراسم اربعین) در کربلا گردهم آمدند
بر اساس منابع دیگر:
شمار راهپیمایان به سمت کربلا ۲۰ میلیون تن در این سال اعلام شدهاست.
۱۳۹۴ (۲۰۱۵) وزیر راه عراق اعلام کرد شمار زائران اربعین از مرز ۲۶ میلیون نفر عبور کردهاست.
۱۳۹۷ تا تاریخ ۳ آبان، تعداد ویزای صادر شده برای ایرانیان تعداد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار عدد بودهاست.
۱۳۹۸ قرار بر این شد که ویزای عراق و ایران رایگان شود
که اول ایران آن را اجرایی کرد و عراق هم چند روز مانده به محرم سال ۱۴۴۱ ه.ق روادید کشورش را حذف کرد.
از اول محرم تا ۱۰ صفر ۱۳۹۸ فقط از مرز مهران استان ایلام یک میلیون نفر زائر وارد خاک عراق شدند.
خطرها و مشکلات
از آنجایی که بسیاری افراد این مسیر را از شهرهایی مانند نجف (۸۸ کیلومتر فاصله) یا بصره (۵۲۰ کیلومتر فاصله برابر با دو هفته پیادهروی) تا کربلا پیاده میپیمایند مشکلات آب و هوایی مانند گرمای شدید در روز و سرمایی شدید در شب پیش روی آنها است.
همچنین مشکلات امنیتی به دلیل حضور داعش خطرهایی مانند حملههای تروریستی را محتمل میکند از این رو مراقبتهای امنیتی ویژه در عراق برقرار میشود.
در سال ۲۰۱۴ گزارشی از برخوردهای تروریستی در کربلا اعلام نشد اما با حمله به یک مسجد شیعه در شهر عراق ۸ تن کشته شدند.
بعضی از گروهکهای تروریستی اسلامگرا، به ویژه تندروهایی چون داعش، شیعیان را مرتد میدانند و هم به شیعیان و هم به مکانهای مذهبیشان حمله میکنند.
داعش و گروههای تروریستی اغلب مراسم اربعین را هدف قرا میدهند. در سال ۲۰۱۴ میلادی یک گروه شبه نظامی با حمله انتحاری و موشکی به مراسم اربعین، دهها نفر را کشتهاند.
پیادهروی اربعین از دیدگاه سیاسی
در سالهای پس از سقوط حکومت صدام حسین و بهویژه پس از اعلام موجودیت دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در سال ۲۰۱۴ که به مداخلهٔ ایران در عراق انجامید.
حکومت جمهوری اسلامی ایران اقدام به برنامهریزی گستردهای با هدف هرچه برجستهتر کردن پیادهروی اربعین و تبدیل آن به مراسمی میلیونی کرده که منتقدان حکومت ایران از آن به عنوان نمایشی از نفوذ سیاسی جمهوری اسلامی ایران در عراق یاد کردهاند.
بر این اساس جمهوری اسلامی مردم ایران و شیعیان دیگر کشورها را برای سفر به عراق در روز اربعین و مشارکت در پیادهروی اربعین تشویق و حمایت میکند و از بودجه و امکانات دولتی برای تأمین این مراسم استفاده میکند.
این سیاست حکومت ایران مورد انتقاد جریانات سیاسی مختلفی در عراق و ایران قرار گرفتهاست.
در سال ۲۰۲۲ مقتدی صدر از رهبران شیعهٔ منتقد حکومت ایران ضمن انتقاد از سپرده شدن امنیت مراسم پیادهروی اربعین و شهرهای کربلا و نجف به گروه نظامی و شیعی حشدالشعبی که با مواضع نزدیک به ایرانِ خود شناخته میشود.
از زائران ایرانی خواست تا در هنگام حضور در عراق به نظم، قواعد عمومی و قوانین این کشور احترام بگذارند.
این آیین دیگر صرفاً یک اتفاق فرهنگی تلقی نمیشود
طبق نوشته علی مأموری در المانیتور، این زیارت “نمایشی از نیرو در برابر دشمنان حضور شیعیان در منطقه” بود.
پس از سقوط موصل به دست داعش “و به دنبال آن کشتار سربازان و غیرنظامیان شیعه”
این تجمع برای اولین بار شکل سیاسی برای شیعیان پیدا کرد
که از مراسم عزاداری به عنوان راهی برای محکوم کردن بی عدالتی و ابراز قدرت اجتماعی خود استفاده میکردند.
مأموری افزود:
“دومین نشانه سیاسی اربعین پیام منطقه ای بود که شیعه به مخالفان خود رساند:
هلال شیعه .” وی به عنوان نشانه سوم به “پیام رد و بدل شده بین نیروهای منطقه ای”
“حضور بی سابقه ایرانیان” اشاره کرد که منجر به “احساس همبستگی بین شیعیان عرب و غیر عرب” شدهاست.
نمونه دیگر زائرانی در غرب آفریقا
به دلیل مسافت طی شده قادر به رفتن به کربلا نیستند
در عوض به سمت زاریا در کادونا نیجریه حرکت میکنند تا ابراهیم زکزاکی
روحانی شیعه، آنها را مورد خطاب قرار دهد.
اینها شامل زائرانی از نیجریه و غنا، چاد، کامرون، بنین و توگو است.
در ۵ اکتبر ۲۰۱۷، این پیادهروی سالانه اربعین توسط پلیس کانو مورد حمله قرار گرفت و منجر به مرگ یک رهبر مذهبی و زخمی شدن دهها شرکت کننده شد.
این حرکت توسط جنبش اسلامی نیجریه که قبلاً هدف کشتار زاریا در سال ۲۰۱۵ بود، سازماندهی شد.
پیادهروی اربعین از دیدگاه اقتصادی
از آنجا که زیرساختهای کشور عراق برای تأمین نیازهای زائران به خصوص تأمین کالاهای اساسی فراهم نیست، هر ساله بخشی از این نیازها از سوی ایران و دیگر کشورها تأمین میشود.
کالاهای مورد نیاز زائران اربعین بیشتر از سه مرز سومار، خسروی و مرز دریاییخرمشهر به عراق صادر میشود.
البته در ایام محرم امکان تردد کامیونهایِ حمل بار در مرزهای چذابه و شلمچه در خوزستان، مهران در استان ایلام و مرز خسروی در استان کرمانشاه محدود میشود.
و البته همچنین مرز مهران، که مرز مهمی برای صادرات کالای غیرنفتی ایران به عراق است، به گفتهٔ رئیس اتاق بازرگانی ایلام در این ایام به دلیل تردد به عتبات عالیات تعطیل میشود.
در ایام محرم مرزهای چذابه و شلمچه در خوزستان، مهران در استان ایلام و مرز خسروی در استان کرمانشاه برای تردد زائران گشوده میشود اما به روی کامیونهای حمل بار بسته خواهد بود.
اتاق مشترک بازرگانی پیشنهاد کردهاست که در ایام اربعین مرز سومار، چیلات، راه دریایی بندر امام به خرمشهر و بازارچههای کرمانشاه در نزدیکی مرزهای خسروی و پرویزخان فعال باشند.
پرچم
ساخت پرچمهای بسیار طولانی از جمله کارهایی است که در مراسم پیادهروی اربعین صورت میپذیرد.
در مورد پرچم علاوه بر ابعاد و جنس پرچم، از مهمترین دغدغهها دسته پرچم و نحوه حمل آن است.
امکانی که میتواند نگرانی زائر را برای حمل آسان پرچم حل کند.
از متعلقات پرچم مانند :
دستهٔ پرچم به عنوان جایگزین مونوپاد یا پایه دوربین و گوشی همراه برای گرفتن عکس سلفی در پیادهروی اربعین
و همچنین بهعنوان قابلیتی برای استفاده به عنوان تابلوی کاروان پیادهروی اربعین استفاده میشود.
رویدادهای مشابه
علاوه بر عراق، راهپیمایی اربعین سالانه در کشورهای دیگری مانند آمریکا، انگلیس، پاکستان و نیجریه برگزار میشود.
پیادهروی اربعین با مراسم حج مسلمان مقایسه میشود .
اما آن رویداد (حج) سالانه حدود دو میلیون تن را کنار هم جمع میکند که خیلی کمتر از پیادهروی اربعین است.
همچنین کومبه میلا رویداد دیگر قابل مقایسه با اربعین است که با آنکه احتمالاً جمعیت بیشتری در آن حضور مییابند اما هر ۳ سال یک بار برگزار میگردد.
پیادهروی جاماندگان اربعین
پیادهروی جاماندگان اربعین یک مراسم عمومی از جنس راهپیمایی است که در روز اربعین در شهرهای مختلف ایران برپا میشود.
در این برنامه، عدهای از مردم که نتوانستهاند در پیادهروی اربعین در کشور عراق شرکت کنند در مسیرهای مشخصی و معمولاً با مقصد قرار دادن یک مکان مذهبی (همچون بقعه یکی از امامزادگان) در شهرهای خود اقدام به پیادهروی میکنند.
مسیر اصلی پیادهروی جاماندگان اربعین در شهر تهران حدفاصل میدان امام حسین تا حرم عبدالعظیم در شهر ری است.
در سال ۱۳۹۵ علاوه بر مسیر فوق، گروههای دیگری از راهپیمایان، از دو مبدأ دیگر در خیابان قزوین و میدان جمهوری به سمت شهر ری راهپیمایی کردهاند. تعداد راهپیمایان در سال مذکور ۱ میلیون نفر بودهاست.[۵
پیادهروی اربعین
این همایش یک مراسم و گردهمایی مذهبی است
مسلمانان شیعه با پیمودن راه به صورت پیاده از اطراف مرزهای عراق به طرف حرم امام حسین در کربلا به منظور زیارت و جمع شدن همهٔ آنها در 40 روز پس از کشته شدن سومین امام شیعیان، در نبرد کربلا انجام میشود.
این مراسم از سال ۲۰۱۴
به بزرگترین پیادهروی (پیمایش) و گردهمایی عمومی سالانه در جهان تبدیل شدهاست.
طبق شواهد تاریخی از زمان آلبویه این مناسک، هرچند نه به این گستردگی، وجود داشتهاست.
این سنت فراموش شده را محدث نوری و سید محمود شاهرودی احیا کردند.
در دوران حکومت صدام حسین این سفر ممنوع شد و پس از چند بار حمله به زائران، مدتی از رونق افتاد.
به گفته ایرنا اربعین در شکل امروزی و میلیونی آن از سال ۲۰۰۳ میلادی آغاز شدهاست.
به یکی از قدرتمندترین نمادهای همبستگی میان جهان تشیع تبدیل شدهاست.
در گردهمایی اربعین غیر از مسلمان شیعه، مسلمانان سنی، مسیحی، ایزدی و پیروان دیگر آیینها نیز حضور دارند.
این سفر با پیادهرویهای طولانی از نجف یا بصره تا کربلا شاخص میشود.
افرادی از قشرها، قومیتها و فرقههای مختلف در این راهپیمایی شرکت میکنند.
از جمله کودکان نوپا در کالسکه و افراد مسن که با صندلیهای چرخدار مسیر را طی میکنند.
این کار به جز عراق در چندین کشور از جمله ایران و پاکستان برگزار میشود.
تاریخچه
به گفته برخی پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بودهاست.
سید محمدعلی قاضی طباطبایی
راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت پایبند بودهاند.
گفته شدهاست این سنت فراموش شده را محدث نوری
(زادروز:۱۴ دی ۱۲۱۷ خورشیدی تاریخ مرگ: ۸ مهر ۱۲۸۱ خورشیدی) احیا کرد.
نویسنده کتاب ادب الطف در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا
اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در مکه تشبیه
به حضور هیئتهای عزاداری در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه میخواندهاند.
ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمعیت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زدهاست.
با وارد شدن اولین نوع از اتومبیلها به منطقه
سفرهای کاروانی تعطیل شده و مسافرتها به گونه جدید شکل گرفت.
با مطرح شدن سید محمود حسینی شاهرودی به عنوان یکی از استادان و مدرسان با نفوذ معنوی
قابل توجه حوزه نجف به علت التزام و اصرار وی در پیاده رفتن به کربلا
مجدداً مسئله پیاده رفتن به کربلا به عنوان یک سفر مقدس در بین طلاب نجف رایج شد
ضمن اینکه بعضی از ایرانیان نیز در سفر عتبات احیاناً آنان را همراهی مینمودند.
حکومت صدام حسین و ممنوعیت راهپیمایی
در اواخر قرن ۱۴ قمری حزب بعث عراق، با برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین مخالفت کرد
گاه با راهپیماییکنندگان با خشونت رفتار میشد که موجب کمرونق شدن این مراسم گردید.
احیای گسترده مراسم اربعین
حزب بعث عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی سقوط کرد.
با سقوط حزب بعث، مراسم راهپیمایی اربعین بار دیگر در عراق احیا شد.
از آن سال به بعد هر ساله جمعیت بیشتری نسبت به سال قبل در آن شرکت میکند.
در آغاز این حرکت دو تا سه میلیون نفر در آن حضور داشتند؛
ولی در سالهای بعد تعداد زائران شرکتکننده در این راهپیمایی به بیش از ده میلیون نفر رسید.
و در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ تا ۲۲ میلیون نفر زائر جمعیت گزارش شدهاست.
با وجود اینکه مراسم کوم میلا هندوها از نظر جمعیت بزرگتر است.
این مراسم هر ۱۲ سال یک بار برگزار میشود و بنابراین مراسم اربعین بزرگترین مراسم برگزارشده سالیانه است.
برخی از اهل تسنن، مسیحیان، ایزدیها و افراد سایر ادیان نیز در این مراسم شرکت میکنند.
مسافت پیادهروی
زائران عراقی از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت میکنند.
اما اکثر زائران ایرانی مسیر نجف تا کربلا را برای پیادهروی انتخاب میکنند.
مسافت پیادهروی میان دو شهر حدود ۸۰ کیلومتر است.
تعداد ۱۴۵۲ ستون در مسیر نجف به کربلا وجود دارد که فاصله بین هر ستون ۵۰ متر است.
برای پیادهروی کل مسیر زمانی در حدود ۲۵ تا ۳۰ ساعت لازم است. بهترین زمان برای شروع سفر ۱۶ صفر است.
برخی از زائرین سفر خود را از شهرهایی همچون بصره که در حدود ۵۲۰ کیلومتر (۳۲۰ مایل) با کربلا فاصله دارد
آغاز میکنند.
آداب و رسوم
هوسهخوانی از آداب و رسوم عراقیها در مسیر رفتن به کربلا در روز اربعین است
این رسم به قصاید ویژه قبایل عربی جنوب این کشور گفته میشود
این اشعار بیانگر قهرمانی و شجاعت است
باعث عزم مردان برای انجام کارهای سخت و بزرگ میشود.
پس از خواندن شاعر حاضران یک بیت از آن را تکرار کرده و حلقهوار حرکت مینمایند.
آیین عزاداری از پنج روز مانده به اربعین
با ورود کاروان شبیهخوانی و تعزیه گردانان آغاز میشود
زائران نزدیک در ورودی حرم امام حسین ایستاده و درحالی که بر سینههای خود میزنند
مرثیهای را میخوانند و تکرار میکنند و در پایان سینهزنی دستها را به نشانه سلام و تحیت بالا میبرند.
حرم حسینی
حرم وی در کربلا
که یکی از شاهکارهای معماری دوره آل بویه است.
در قلب شهر کربلا واقع و دارای ده در ورودی به داخل صحن شامل:
دو در قسمت جنوبی (باب القبله و باب الرحمه)
سه در قسمت غربی (در زینبیه و در راس الحسین و باب السلطانیه)
دو در قسمت شمالی (باب السدره و باب الاسلام)
سه در قسمت شرق صحن (باب الکرامه و باب الشهدا و باب قاضیالحاجات) میباشد.
همچنین دارای ۶۵ حجرهاست که در مقابل هر یک از حجرهها یک ایوان قرار دارد.
یک مسجد بزرگ هم در قسمت شرقی صحن بین در قاضیالحاجات و در الشهدا و در الکرامه و در قسمت جنوب صحن تکیه یا خانقاه بکتاشیه احداث شدهاست.
در صحن
جهت انبار فرشهای حرم و دیگر وسائل آن و در قسمت جنوب شرقی صحن قبر میرزای دوم شیرازی و در قسمت شمال غرب
قبر شیخ عبدالحسین (شیخ العراقین) از مشایخ اجازات و وصی امیرکبیر و در اطراف صحن
جمعی کثیر از علمای امامیه و سلاطین شیعه مدفونند.
خود صحن از دو طبقه تشکیل شدهاست که تمامی دیوارهای آن با کاشی مزین است
هیئت شکوهمندی دارد. در وسط صحن
آستانهای قرار دارد که از چهار طرف آن درهای متعددی جهت ورود به رواقها دارد
ولی در اصلی و بزرگ آن در جنوبی حرم است.
در مقابل در حرم ایوان بزرگی واقع است که به ایوان طلا شهرت دارد و دو طرف ایوان چهار کفشکن است.
دو طرف ایوان دو مناره بلند از طلا است. ایوان دارای سه در ورودی است که به رواق جنوبی حرم منتهی میگردد.
در وسط از آن دو در دیگر بزرگتر میباشد و از طلا بوده که در اصفهان ساخته شدهاست.
رواق جنوبی حرم را رواق حبیب بن مظاهر اسدی مینامند.
چون قبر حبیب
یکی از کشتهشدگان کربلا در آن واقع است و بنی اسد او را در مقبره دسته جمعی کشتهشدگان عاشورا دفن نکرده
قبر جداگانهای برای وی ساختند زیرا از بزرگان قبیله بنی اسد بود.
در داخل حرم صندوقهای گرانبهایی بر روی قبر قرار دارد که بر روی آن ضریح نقره نصب است و بالای ضریح اشعاری با طلا ثبت است.
کف و دیوارهای حرم و رواقها تا حدود دو متر از بهترین سنگ مرمر ایران است.
حرم و رواقها را با کاشیکاری آیات قرانی زینت دادهاند.
تمامی سقفهای حرم و رواقها به دست هنرمندان ایرانی آینه کاری شدهاست.
در قسمت شرقی قبر حسین بن علی
قبر دسته جمعی کشتهشدگان عاشورا واقع است
قبر علی اکبر جداگانه در ضریح حسین بن علی میباشد.
از قبور علمای بزرگ امامیه
در رواق جنوبی قبر میرزا محمدمهدی شهرستانی
در رواق شرقی قبر آقا باقر بهبهانی (که بر روی آن صندوق نفیسی نصب است)
مقبره صدر اعظم میرزا محمدتقی خان امیرکبیر و در رواق شمالی حرم
قبر جمعی از سلاطین قاجاریه از جمله احمد شاه و قبر سید ابراهیم مجاب که دارای ضریح خاصی است
در رواق غربی جنب پنجره بالاسر حسین بن علی
قبر ملا محمدصادق برغانی و برادر وی ملا علی برغانی قرار دارد
در منتهیالیه رواق جنوبی محلی است که به قتلگاه معروف است .
این اثر از قدیم باقی است
اینجا محلی است که ابی عبدالله الحسین از اسب خویش بر زمین افتاد و در این مکان بود که به عقیده برخی شمر سر او را از بدنش جدا کرد.
عناوین جزئیات حرم
ضریح حسین، علی اکبر و علیاصغر (ضریح اصلی)، همراه ضریح بیشتر کشتهشدگان کربلا
حرم امام حسین
مدفن حسین یا حرم حسین بن علی
در کربلا
مدفن ابی عبدالله حسین بن علی
مشهور به پیشوای سوم شیعیان است .
که در زمان خلافت یزید بن معاویه
در مخالفت با وی جنگید و روز عاشورا
۱۰ محرم الحرام سال ۶۱ هجری قمری برابر با چهارشنبه ۲۱ مهر ۵۹ هجری خورشیدی (۱۳ اکتبر ۶۸۰ میلادی)
در بیابانِ نینوا کشته شد و پس از چند روز همانجا به خاک سپرده شد.
امروزه آرامگاهش تبدیل به محلی برای زیارت شیعیان شدهاست.
در این حرم، حسین، به همراه علی اکبر در پایین پا و علی اصغر بر سینه در ضریح دفناند.
همچنین بیشتر کشتهشدگان کربلایی در نبرد کمی آنسوتر در حرم به خاک سپرده شدهاند.
در شمال شرقی حرم حسین بن علی، حرم عباس بن علی قرار دارد.
مابین دو حرم را بین الحرمین میگویند.
موقعیت
حرم حسین بن علی در میانه کربلا
شهری در هشتاد کیلومتری نجف و صد کیلومتری بغداد است.
موقعیت جغرافیایی این شهر ۳۲ درجه و ۴۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۳ درجه و ۵۰ دقیقه طول شرقی است.
تاریخچه گاهشمار حرم
نوع عملیات سال قمری سال شمسی به دستور توضیحات
تدفین ۶۱ ۵۹ خاندان بنی اسد تدفین در ۱۲ محرم
اولین بنا ۶۹ ۶۷ مختار ثقفی ساخت بنا روی قبر و گنبد اجری و گچی
گسترش ۱۳۲ ۱۲۸ ابو العباس سفاح ساخت بنایی سرپوشیده کنار آرامگاه
تخریب ۱۴۶ ۱۴۲ ابو جعفر منصور ویران شدن بنای سرپوشیده
بازسازی ۱۵۸ ۱۵۴ مهدی عباسی نوسازی حرم
تخریب ۱۷۱ ۱۶۶ هارون رشید تخریب کامل
بازسازی ۱۹۳ ۱۸۸ امین نوسازی
تخریب ۲۳۶ تا ۲۴۷ ۲۲۹
…..
متوکل عباسی تخریب در چند مرتبه
۲۴۷ ۲۴۰ متوکل عباسی تخریب کامل و شخم زدن زمین و به آب بستن
۲۴۷ ۲۴۰ منتصر عباسی ساخت بنای جدیدوبازسازی
۲۷۳ ۲۶۵ محمد بن محمد بن زید نوسازی و وسعت بخشیدن
۲۸۰ ۲۷۲ داعی علوی گنبدی ساخت گنبد بالا آرامگاه
گسترش ۳۶۷ ۳۵۶ عضد الدوله دیلمی نوسازی گنبد و ساخت ضریح و ساخت چهار رواق
۳۹۷ ۳۸۵ عمران بن شاهین ساخت مسجد متصل به حرم
۴۰۷ ۳۹۵ – آتشسوزی به علت سقوط شمع
۴۰۷ ۳۹۵ حسن بن سهل ترمیم بعد از آتش گرفتن
ترمیم ۴۷۹ ۴۶۵ ملکشاه سلجوقی نوسازی دیوارها
نوسازی ۶۲۰ ۶۰۲ ناصر الدین الله عباسی ساخت ضریح جدید
۷۶۷ ۷۴۴ سلطان اویس جلایری ساخت گنبد داخلی و صحن جدید
۷۸۶ ۷۶۳ سلطان احمد اویس ساخت گلدسته طلا و توسعه صحن
تذهیب ۹۱۴ ۸۸۷ شاه اسماعیل صفوی تذهیب حرم و اهدایی ۱۲ چراغدان طلا
۹۲۰ ۸۹۳ شاه اسماعیل صفوی ساخت صندوقی از چوب ساج برای آرامگاه
۹۳۲ ۹۰۵ شاه اسماعیل صفوی دوم ساخت ضریح مشبک از نقره
بازسازی
۹۸۳ ۹۵۴ علی پاشا نوسازی گنبد
کاشی کاری ۱۰۳۲ ۱۰۰۲ شاه عباس صفوی کاشی کاری گنبد و ساخت ضریح مسی
گچکاری ۱۰۴۸ ۱۰۱۷ سلطان مراد چهارم گچ کردن گنبد از بیرون
تزئین ۱۱۵۵ ۱۱۲۱ نادر شاه افشار تزئین بناهای
طلاکاری ۱۲۱۱ ۱۱۷۵ آقا محمد خان قاجار طلاکاری گنبد
یورش ۱۲۱۶ ۱۱۸۱ وهابیها ویران شدن ضریح و رواق و خسارت به طلا کاریها گنبد و سرقت در غارت کربلا
ترمیم ۱۲۲۷ ۱۱۹۱ فتحعلی شاه قاجار نوسازی حرم و طلاکاری گنبد
طلاکاری ۱۲۳۲ ۱۱۹۶ فتحعلی شاه قاجار ساخت ضریح نقره ای و طلاکاری ایوان
۱۲۵۰ ۱۲۱۳ فتحعلی شاه قاجار نوسازی گنبد و بارگاه
گسترش ۱۴۰۵ ۱۳۶۳ صدام حسین ساخت بین الحرمین
یورش ۱۴۱۱ ۱۳۶۹ صدام حسین تخریب بخشی از طلاکاری گنبد و آسیب به دیوارها در خیزش شعبانیه
۱۴۱۴ ۱۳۷۲ صدام حسین ترمیم اماکن آسیب دیده
۱۴۱۵ ۱۳۷۳ شیعیان عراق گسترش و درخت کاری
مسقف کردن ۱۴۱۸ ۱۳۷۶ مدیریت آستان قدس حسینی مسقف کردن صحنهای اطراف ساختمان حرم
سنگفرش کردن ۱۴۳۵ ۱۳۹۳ وزارت بازسازی و مسکن عراق سنگفرش کردن و افزودن خدمات رفاهی ارتباطی و امدادی و نظارتی
ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران ساخت صحن عقیله بنی هاشم
ساخت موزه و کتابخانه در چهار طبقه پس از کشته شدن حسین بن علی و اصحاب وی در سرزمین کربلا
قبیله بنیاسد با کمک فرزندش علی ابن حسین
(که کالبد پدر و عمویش عباس ابن علی را به تنهایی دفن کرد) کالبد حسین بن علی و اصحابش را دفن کردند.
بنیاسد برای قبر حسین بن علی نشانهای در نظر گرفتند
درخت سدرهای را علامت آن ساختند. در زمان بنیامیه شیعیان به زیارت قبر وی میآمدند و قبر مشخص بود.
مرقد طفلان مسلم
طفلان مسلم بن عقیل مزار ابراهیم و محمد از فرزندان مسلم بن عقیل بن ابی طالب
مرقد طفلان مسلم در غرب شهر مُسَیب در کنار شط فرات، در چهار فرسخی کربلا واقع شده است.
این مکان توسط یک راه فرعی به جاده اصلی کربلا – بغداد میپیوندد.
مدفونان
مرقد طفلان مسلم مدفن ابراهیم و محمد فرزندان مسلم بن عقیل بن ابی طالب مشهور به طفلان مسلم است.
فرزندان مسلم در سال ۶۱ قمری به دست یکی از سپاهیان عمر بن سعد به شهادت رسیدند.
محل جغرافیایی مرقد
مدفن طفلان مسلم در روستایی به نام، «روستای طفلان مسلم»
در حومهٔ شهرک مُسَیب، در حدود سی کیلومتری کربلا است.
این روستا در کنار رود فرات واقع شده است و توسط یک راه فرعی، به جاده اصلی کربلا بغداد میپیوندد
تاریخچه بنای مرقد
مدفن طفلان مسلم از آغاز ساخت آن تا کنون تغییرات زیادی دیده است.
این مدفن در آغاز به صورت دو قبر بود که در میان یک باغ قرار داشت.
شاه اسماعیل صفوی، پس از فتح بغداد، آن را تجدید بنا کرد و برای آن دو گنبد ساخت.
در زمان قاجار، مرقد طفلان مسلم توسعه یافت.
یکی از وزیران قاجار، ایوانها و استراحتگاههایی برای زائران ساخت و گنبدها را کاشیکاری کرد.
پس از آن نیز برخی از تاجران ایرانی مرقد را مرمت کردند و توسعه دادند.
ویژگیهای مرقد
مرقد طفلان مسلم، دارای دو گنبد است که کاشی فیروزهای دارند.
درب اصلی آستانه، به صحن بزرگ باز میشود و در مقابلِ درِ ورودی صحن، ایوان مستطیلشکلِ سرپوشیدهای است که در دو طرف آن، کفشداری قرار دارد.
از ایوان، دو در به درون مرقد که به شکل مستطیل است، راه میدهد.
در داخل حرم، دو ضریح قرار دارد.
ضریح شرقی متعلق به ابراهیم بن مسلم و ضریح غربی متعلق به محمد بن مسلم است. فاصلهٔ بین دو ضریح، شش متر است
بازسازی و مرمت
در سال ۱۳۸۴ش، ستاد بازسازی عتبات عالیات، مسئولیت بازسازی مرقد طفلان مسلم را بر عهده گرفت.
طلاکاری گنبدها
مرمت و بازسازی منارهٔ ساعت
تصفیهخانهٔ آب
ساخت و نصب دو ضریح
بازسازی کاشیها و سنگکاری حرم
ساخت سایهبان و دربها
بازسازی حسینیه حرم و آجرکاری
آیینهکاری حرم
از پروژههای ستاد بازسازی است که با کمک خیران صورت گرفته است.
تل زینبیه
در اصطلاح به مکانی گفته میشود که به محل کشته شدن حسین بن علی (معروف به قتلگاه) مشرف است.
در واقعه کربلا، زینب کبری از بالای تل زینبیه به مشاهده و بررسی حال برادر خود (حسین) میپرداخت.
از لحاظ موقعیت مکانی در جنوب غربی حرم حسین بن علی واقع شدهاست.
این محل که تا حدودی از سطح زمین بالاتر بوده، در واقع مکانی خاکی بین قتلگاه و خیمهگاه کاروان حسین بن علی بودهاست.
تل در شب
از لحاظ لغوی، تل به معنی تپه خاکی و ریگی است که بالاتر از زمین هموار باشد.
کلمه «زینبیه» نیز در این عبارت منسوب به زینب کبری، خواهر حسین بن علی (و سومین فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه الزهراء) است.
این محل حدوداً پنج متر از سطح صحن حرم حسین بن علی بالاتر است که از طریق پله میتوان به بالای آن رفت.
فاصله تل زینبیه تا قتلگاه در حدود ۳۵ متر است.
بر اساس «تاریخ طبری» و «ارشاد مفید»
اینگونه نقل شدهاست که زینب کبری زمانیکه دیگر نبرد برادر خود را نمیبیند
با مشاهده تجمع حلقه وار دشمن در گوشه ای از میدان مبارزه
به سرعت خود را به بلندای تپه مشرف بر قتلگاه میرساند و در هنگام آمدن به تل (زینبیه) این کلام از او شنیده میشود:
«ای کاش آسمان بر زمین فرود میآمد.»
امروزه این مکان از جمله زیارتگاههای شیعیان بشمار میآید.
طرح توسعه
بر اساس طرح توسعه حرم حسین بن علی
تل زینبیه با عنوان «صحن حضرت زینب» در سه طبقه به مساحت سه هزار متر مربع افزایش وسعت پیدا خواهد کرد
اینگونه اعلام شدهاست که این بخش تا سال ۱۴۰۰ به اتمام خواهد رسید.
این در حالی است که مساحت کنونی تل زینبیه ۳۰۰ مترمربع میباشد و روند توسعه آن از سال ۹۴ آغاز شدهاست.