زندگینامه امام حسین
سوم شعبان ولادت با سعادت امام حسین (ع ) سرور و سالار شهیدان است. در ادامه این مقاله به زندگینامه ایشان میپردازیم. زندگینامه امام حسین از تولد تا شهادت:
امام حسین (ع ) که بود؟
امام حسین ( ع ) فرزند دوم امام علی ( ع ) ( پسر عموی پیامبر و امام اول شیعیان ) و حضرت فاطمه (س ) ( دختر گرامی پیامبر ) و نوه ی حضرت محمد(ص) است. امام حسین ( ع ) امام سوم شیعیان و برادر امام حسن ( ع ) است که پس از ایشان به امامت رسیدند. او از خاندان بنی هاشم و از قبیله قریش است و حضرت زینب(س) و ام کلثوم از خواهران ایشان هستند.
تولد امام حسین (ع ) و داستان نامگذاری ایشان
حسین بن علی در سوم شعبان در مدینه به دنیا آمد. بنابه نقل قول هایی تولد او در سال چهارم قمری بودهاست. با این حال برخی تولد او را در سال سوم قمری دانسته اند.
وقتی خبر ولادتش به پیامبر گرامی اسلام (ص ) رسید، به خانه حضرت علی (ع ) و فاطمه رفت و فرمود تا کودکش را بیاورد. اسما او را در پارچه ای سفید پیچید و خدمت رسول اکرم (ص ) برد، آن گرامی به گوش راست او اذان و به گوش چپ او اقامه گفت. در هفتمین روز ولادت با سعادتش، امین وحی الهی، جبرئیل، فرود آمد و گفت:
سلام خداوند بر تو باد ای رسول خدا، این نوزاد را به نام پسر کوچک هارون (شبیر) که به عربی (حسین ) خوانده می شود نام بگذار. چون علی برای تو مانند هارون برای موسی است، جز آن که تو خاتم پیغمبران هست.
و به این ترتیب نام پرعظمت “حسین ” از جانب پروردگار، برای دومین فرزند فاطمه (س ) انتخاب شد. در روز هفتم ولادتش، فاطمه زهرا که سلام خداوند بر او باد، گوسفندی را برایش کشت ، و سر آن حضرت را تراشید و هم وزن موی سر فرزندش به عنوان عقیقه نقره صدقهداد.
در گزارش های تاریخی شیعه و اهل سنت آمده است که پیامبر هنگام تولد او گریست و از شهادتش خبر داد.
رحلت پیامبر
امام حسین (ع ) شش سال از عمرش با پیامبر بزرگوار سپری شد، و آن گاه که رسول خدا (ص ) چشم ازجهان فروبست، مدت سی سال با پدر زیست.
پیامبر امام حسن و امام حسین را بسیار دوست می داشت. بطوری که بارها رسول گرامی، حسن (ع ) و حسین (ع ) را به سینه می فشرد وآن دو را می بویید و می بوسید.
پس از شهادت حضرت علی (ع )، به فرموده رسول خدا (ص ) و وصیت امیرالمؤمنین (ع )امامت و رهبری شیعیان به حسن بن علی (ع )، فرزند بزرگ امیرالمؤمنین (ع )، منتقل گشت. چون امام حسن (سلام خدا و فرشتگان خدا بر او باد) از دنیا رحلت فرمود، به گفته رسول خدا (ص ) و امیرالمؤمنین (ع ) و وصیت حسن بن علی (ع ) امامت و رهبری شیعیان به امام حسین (ع ) منتقل شد و از طرف خدا مأمور رهبری جامعه گردید.
ظاهر و خصوصیات اخلاقی امام حسین
در بیشتر منابع از شباهت حسین(ع) به پیامبر اکرم(ص) سخن گفتهشده و او را شبیه ترین فرد به ایشان دانسته اند.
گفتهاند امام حسین ( ع ) گاه لباسی از خز بر تن میکرد یا عمامه ای از خز بر سر میگذاشت و موی سر و محاسن خود را رنگ میکرد.
امام حسین(ع) بسیار مهربان و بخشندهبود و به گشاده دستی شناخته می شد. وی با مسکینان می نشست، دعوت آنان را می پذیرفت و با آنان غذا می خورد و آنان را به خانه خود دعوت می کرد و آنچه در منزل داشت از ایشان دریغ نمی کرد. روزی نیازمندی از او درخواست کمک کرد. امام که در حال نماز بود، نمازش را کوتاه کرد و هر چه داشت، به او داد.
در کتاب “اسد الغابة ” نوشتهشدهاست : حسین (ع ) بسیار روزه میگرفت و نماز میگزارد و به حج میرفت و صدقه میداد و همه کارهای پسندیده را انجاممیداد.
ازدواج ، همسران و فرزندان امام حسین
همسران امام حسین (ع) پنج نفر می باشند که اسامی آنها در منابع تاریخی ضبط شدهاست و همگی دارای اولاد بودند. مرحوم شیخ عباس قمی (ره)، همسر دیگری برای امام حسین (ع) ذکر کرده است که نام او معلوم نیست و صاحب حمل بوده، بعد از شهادت امام حسین (ع) اسیرشده و در نزدیکی حلب طفل خود را سقط کرده است.
شیخ مفید تعداد اولاد آن حضرت را ، شش نفر، چهار پسر و دو دختر دانسته. اما بعضی منابع نه فرزند، شش پسر و سه دختر برای حضرت ذکرکرده . برخی از منابع مثل ابن شهر آشوب در مناقب و مرحوم اربلی در کشف الغمه، تعداد اولاد آن حضرت را ده نفر، شش پسر و چهار دختر و بعضی حتی بیشتر از ده نفر ذکر کردهاند.
پیشگویی شهادت حسین بن علی
در حدیث لوح به نقل از پیامبر(ص) آمدهاست:
خداوند حسین را به شهادت گرامی داشته و او را برترین شهیدان قرار دادهاست.
مجلسی در بحارالانوار،روایاتی نقل کردهاست:
درباره اینکه خداوند خبر شهادت حسین(ع) را به برخی از پیامبرانش از جمله آدم، نوح، ابراهیم، زکریا و محمد(ص) دادهو آنها بر او گریستهاند. همچنین نقلشدهاست امیرالمومنین(ع) در راه صفین، وقتی به کربلا رسید. با انگشت جایی را نشان داد و گفت:
اینجا محل ریختهشدن خون هایشان است.
بیعت نکردن با یزید و قیام کربلا
زمانی که امامت و رهبری شیعیان به امام حسین (ع ) منتقل شد ، ایشان به پیمان صلحی که برادرش با معاویه بستهبود، وفادار ماند و مخالفتی با معاویه نکرد. معاویه مانند خلفای سه گانه در ظاهر به حسین بن علی(ع) احترام می گذاشت و او را بزرگ می شمرد و به کارگزارانش دستور دادهبود که متعرض فرزند رسول خدا(ص) نشوند و از بی احترامی به وی بپرهیزند.
پس از درگذشت معاویه ، یزید بر تخت حکومت اسلامی تکیه زد و خود را امیرالمؤمنین خواند،وتصمیم گرفت از چند تن از بزرگانی که ولایتعهدی او را نپذیرفتهبودند، از جمله حسین بن علی، به زور بیعت بگیرد. ولی حسین(ع) از بیعت خودداری کرد. سپس همراه خانواده و یارانش در 28 رجب، مدینه را به قصد مکه ترک کرد.
شیعیان کوفه که از بیعت نکردن سومین امام خود با خبر شدهبودند، نامه هایی برای او نوشتند و به کوفه دعوتش کردند.حسین بن علی مسلم بن عقیل را به کوفه فرستاد تا اوضاع را به او گزارش کند، مسلم پس از مشاهده استقبال و بیعت مردم، امام حسین را به کوفه فراخواند و او نیز همراه خانواده و یارانش در هشتم ذی حجه از مکه به سمت کوفه حرکتکرد.
حسین(ع) به دعوت کوفیان، همراه خانواده و یارانش به سوی این شهر حرکت کردهبود. در منطقه ای به نام ذو حسم با سپاهی به فرماندهی حر بن یزید ریاحی رو به رو گردید و مجبورشد مسیر حرکت خود را تغییردهد.
قیام کربلا
امام حسین و یارانش روز دوم محرم به کربلا رسیدند. فردای آن روز سپاهی چهار هزار نفری از مردم کوفه به فرماندهی عمر بن سعد وارد کربلا شد.
عصر روز تاسوعا سپاه عمر سعد آمادهجنگشد. اما امام حسین آن شب را برای مناجات با خدا مهلت گرفت. شب عاشورا برای یاران خود سخنگفت و بیعت از آنان برداشت و اجازه رفتن داد. ولی آنان بر وفاداری و حمایت از او تأکیدکردند
صبح روز عاشورا جنگ آغاز شد و تا ظهر بسیاری از یاران حسین(ع) به شهادت رسیدند. سپس خویشان امام که اولین آنان، علی اکبر بود، به میدان رفتند و آنان نیز یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند. سپس خود حسین بن علی(ع) به میدان رفت. عصرگاه روز دهم محرم به شهادترسید سپس زنان و کودکان و امام سجاد(ع) که بیمار بود، به اسیریگرفته و به کوفه و سپس شام فرستادهشدند.
گرچه امام حسین و یارانش شهید شدند اما فداکاری ایشان همراه با 72 تن از یارانش حماسه ایی آفرید. حماسه ایی کـه جاودان شد و همیشه در دل تاریخ خواهدماند.
مراقبات محرم
شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب مفاتیح الجنان بیان شدهاست.
مراقبات محرم
دعاى اول ماه
اول اين ماه اول سال بوده و يكى از اعمال مهم این ماه دعاى اول آن است، دعايى كه براى اول ماه در اقبال روايتشده دعاى بسيار مفيدى در برآوردهشدن حاجات و رسيدنبه امور مهم میباشد، اين دعا تاثير زيادى در سلامتى و دورى از آفات دينى و دنيايى آن سال و بهبودى حال و بدستآوردن نيكيها دارد.
نماز شب اول ماه
در این شب نماز های متعددی وارداست یکی از آنها دو رکعت نمازكه شامل حمد و يازده بار ((قل هو الله احد)) استمیباشد، در روايت آمدهاست. كسى كه چنين عملى را انجامدهد، و فردای آن روز را روزهبگیرد، مانند كسى است كه بمدت يك سال كارهاى خوب انجامداده و تا سال آينده محفوظ خواهد بود.
روز سوم
در روايت آمدهاست حضرت يوسف (عليه السلام ) در اين روز از چاه خارج شد. و اگر كسى اين روز را بگيرد، خداوند مشكل او را برطرف نموده و سختيها را بر او آسان مىنمايد.
نکته ای در اعمال شب و روز عاشورا
در ساير اعمال شب و روز عاشورا، از قبيل نمازها و دعاهاى آن – غير از زيارتها و نمازهاى آن – اشكالهايى وجوددارد. و ممكناست مراقبات محرم، ساختهو پرداخته مخالفين شيعه باشد. مواردى مانند استحباب سرمه كشيدن و غير آن؛ و حتى اگر از معصومين (عليهم السلام ) نيز روايت شدهباشد، باز هم انجام مراسم عزادارى و صلوات فرستادن بر امام (عليه السلام ) و اصحاب او و لعنت نمودن كشندگان آنها بهتر از انجام چيزهايىاست كه در آن روايات واردشدهاست . زيرا در روايت بر اين اعمال نيز تاكيد شدهاست.
تاریخ روز تاسوعا ، عاشورا و اربعین
نهمین روز از ماه محرم را تاسوعا میگویند و مهمترین اتفاق این روز برای شیعیان شهادت ابوالفضل العباس میباشد. دهمین روز از ماه محرم را عاشورا می گویند که مهمترین اتفاق این روز شهادت سومین امام شیعیان امام حسین میباشد. روز 20 صفر روز اربعین حسینی میباشد.
علت نامگذاری محرم
این ماه اولین ماه سال هجری قمری است. دلیل نامگذاری این ماه، حرام بودن جنگ در آن ذکر شدهاست. واقعه کربلا که منجر به شهادت امام حسین(ع) و یارانش شد، در ماه محرم سال 61ق اتفاق افتادهاست شیعیان هر سال از ابتدای این ماه سوگواری میکنند.
درحدیثی از امام رضا (ع) آمده است:
«چون ماه محرم فرا میرسید، کسی پدرم را خندان نمیدید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب میشد تا روز عاشورا. آن روز روز مصیبت و حزن و گریه او بود و میگفت: امروز روزی است که حسین (ع) شهید شده است.»
«در جاهلیت هم حرمت این ماه نگاه داشته می شد و در آن نمی جنگیدند ولی در این ماه ، خون های ما را ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه ها را آتش زدند وغارت کردند و حرمت پیامبر را درباره ذریه اش رعایت نکردند.»
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات در ذیل مراقبات و اعمال ماه محرم مینویسد:
«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول این ماه در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذتهای حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است، در دهه اول این ماه هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند..»