حرم امام حسین (ع) کربلا کجاست؟ تاریخچه، اماکن دیدنی و هتل های نزدیک

حرم امام‌ حسین (ع) کربلا یکی از مهمترین و مقدس ترین مکان ها در جهان برای مسلمانان و به ویژه شیعیان است. این حرم مطهر به خاطر جایگاه ویژه امام حسین (ع) در میان سایر ائمه و ارادتی که دوستداران اهل بیت به ایشان دارند، ارزش بسیار زیادی دارد. حرم سیدالشهدا (ع) که در شهر کربلا واقع‌شده به جز فضای دلنشین و معنویت خاصی که دارد از ویژگی هایی دیگری نیز برخوردار می باشد. این مکان مقدس از گذشته تا کنون دستخوش تغییرات گوناگونی شده‌است که در این مقاله از اقامت ۲۴ قصد داریم به بررسی جامع و کامل حرم امام حسین (ع) بپردازیم.

حرم امام حسین کجا قرار دارد

حرم امام حسین (ع) در کشور عراق و در قلب شهر کربلا قرار دارد. برای دسترسی به حرم پاک امام سوم شیعیان شما می توانید از مسیر زمینی و مرزهای مهران و شلمچه در غرب کشور و یا مسیر هوایی و پرواز های بین شهرهای مختلف ایران و شهرهای نجف و بغداد عراق استفاده کنید. علاوه بر این یکی از راه های دسترسی به حرم امام سوم شیعیان و زیارت ایشان تور کربلا است که توسط شرکت های مسافرتی و گردشگری و زیارتی برگزار می گردند.

برای آن دسته از هموطنانی که امکان تشرف به کربلا را ندارند، شماره تلفن حرم امام حسین (ع) می تواند یک راه ارتباطی برای زیارت از راه دور محسوب گردد. عاشقان اباعبدالله می توانند با شماره ۱۶۴۰ بدون هیچ پیش شماره ای تماس‌گرفته و به صورت تلفنی صدای اطراف ضریح مطهر امام حسین (ع) را بشنوند و حال و هوای خاص این مکان مقدس را تجربه‌کنند.

حرم امام حسین (ع) چگونه ساخته شد

تاریخچه ساخت حرم امام حسین (ع) سیری طولانی و پر فراز و نشیب دارد و اتفاقات مختلفی برای این مکان مقدس رخ داده‌است. در طول سالیان مختلف و دوران های تاریخی حرم امام حسین (ع) چند بار تخریب شده‌است و دوباره به همت دوستداران اهل بیت و این حضرت مرمت و بازسازی شد. اگر برای شما این سوال پیش‌آمده که چه کسانی حرم امام حسین (ع را تخریب‌کردند و کدام افراد با عشق و علاقه خود به این حضرت موجبات بازسازی مرقد ایشان را فراهم‌نمودند، در ادامه همراه‌ما باشید.

اولین نشانه و بارگاه برای محل دفن امام سوم شیعیان پس از واقعه کربلا و در تاریخ ۱۳ محرم سال ۶۱ هجری توسط قبیله بنی اسد ایجاد شد. پس از قیام مختار ثقفی و به حکومت‌رسیدن در کوفه در سال ۶۵ هجری، ایشان بنایی آجری در محل قبر شریف امام حسین (ع) ساخت و روستایی در این منطقه تشکیل‌داد.

پس از سالها و در زمان عباسیان، هارون الرشید دستور به تخریب این مکان مقدس داد اما پسر او مامون زمانی که به عنوان خلافت دست یافت برای نزدیک شدن به طرفداران اهل بیت (ع) اقدام به بازسازی مجدد حرم کرد. در سال ۲۳۲ هجری متوکل عباسی که کینه شدیدی نسبت به اهل بیت (ع) داشت این حرم مطهر را تخریب نمود.

توضیحات بیشتر

پس از به هلاکت‌رسیدن متوکل عباسی بار دیگر بنایی بزرگ بر مزار امام حسین (ع) احداث‌گردید و از آن پس طی دوران های مختلف علویان، آل بویه، سلجوقیان، صفویان و … به مرقد پاک سیدالشهدا (ع) اهمیت ویژه ای داده‌شد و روز به روز این مکان وسیع تر و باشکوه تر گردید. در نهایت در سال های اخیر و پس از سقوط رژیم بعث عراق توسعه حرم مطهر امام حسین (ع) توسط دولت عراق و با کمک های بی دریغ ایران پیشرفت چشمگیری به خود گرفته‌است.

یکی از اتفاقات تلخ برای شیعیان حمله حسین کامل به حرم امام حسین (ع) با تانک و تخریب بخشی از آن بود. این اتفاق در انتفاضه شعبانیه شیعیان عراق در دوم ماه مارس سال ۱۹۹۱ رخ داد و طبق دستور صدام، داماد او حسین کامل به کربلا و حرم مطهر سیدالشهدا حمله و به گلدسته آن آسیب زد و زائران را اذیت و آزار و قتل و عام نمود.

معماری حرم امام حسین (ع)

معماری بنای امروزی حرم امام حسین (ع) دوران آل بویه است. در سال ۳۶۷ هجری قمری عضدالدوله دیلمی دستور ساخت بارگاه مطهر این حضرت را صادر نمود و طی مدت ۴ سال این بنا ساخته شد. از آن زمان تاکنون تغییرات زیادی در معماری حرم رخ داده و بخش هایی حذف و بخش هایی اضافه شده اند و تزئینات خارجی و داخلی زیادی صورت گرفتند اما ساختمان اصلی همان بنایی است که در دوره دیلمی پایه گذاری و احداث گردید.

یکی از بخش های مهم حرم به نام قتلگاه شناخته می شود. قتلگاه حرم امام حسین (ع) قسمتی است که طبق روایات محل به شهادت رسیدن این حضرت است. در واقع در این مکان که در نزدیکی ضریح واقع‌شده شمر بن ذی الجوشن سر مبارک امام را از تن جدا کرده است. این محل که به نام گودی قتلگاه نیز شهرت دارد دارای حجره ای با درب نقره ای و پنجره مانند می باشد.

حرم امام حسین (ع) چند درب دارد؟

این حرم مطهر دارای درب های مختلفی است که هر کدام به یکی از محله های شهر کربلا و خیابان های اطراف باز می شوند. برای هر در ورودی حرم امام حسین (ع) ایوان هایی بلند با تزئینات بسیار زیبای کاشی کاری منقش به آیات قرآن با خط کوفی در نظر گرفته شده‌است. در گذشته حرم امام حسین (ع) هفت درب داشت اما پس از توسعه صحن و بخشهایی از آن در حال حاضر ده درب برای تشرف به بارگاه مقدس سید الشهدا (ع) وجود دارد. درهای حرم امام حسین (ع) را با نام های مختلفی می شناسند که عبارتند از:

• باب قاضی الحاجاتباب الرجاء
  باب الشهدا
  باب السلام
  باب الکرامه
  باب السدره
  باب السلطانیه
  باب الراس الشریف
  باب الزینبیه
  باب القبله

حرم امام حسین چند گنبد دارد؟

یکی از مسائلی که در سال های اخیر موجب آزرده خاطر شدن زائران حسینی شده‌است، دیده نشدن گنبد این حرم مطهر از فاصله دور است. به خاطر ساخت و سازهایی که انجام شده دید زائران نسبت به گنبد حرم امام حسین (ع) کاهش پیدا کرده و به حدی رسیده است که از فاصله ۵۰ متری امکان مشاهده حرم وجود ندارد.

در حال حاضر حرم امام حسین (ع) دارای دو گنبد است و گنبد اولیه که به قبه حسینی مشهور است در زیر گنبد دوم محفوظ مانده است. گنبد دوم در عصر صفویه ساخته‌شده و از ارزش تاریخی و هنری بالایی برخوردار است. از این رو ستاد بازسازی عتبات عالیات تصمیم گرفته برای حفظ این گنبد و افزایش دید زائران گنبدی جدید بر روی آن نصب کند. درواقع ۳ گنبد شدن حرم امام حسین (ع) به این معنی نیست که حرم دارای ۳ گنبد مجزا می ‌شود، بلکه همانگونه که اکنون دو گنبد بر روی هم سوار هستند، گنبد جدید نیز روی آنها سوار می ‌شود تا ارتفاع آن افزایش یابد.

حرم امام حسین (ع) چند گلدسته دارد؟

حرم امام سوم شیعیان دارای ۳ گلدسته است که نخستین آنها توسط منتصر عباسی در سال ۲۴ هجری قمری ساخته شد. منتصر پس از تخریب حرم توسط پدرش متوکل عباسی به بازسازی و مرمت بنا پرداخت و مناره ای بلند برای راهنمایی زائران و به عنوان نشانه حرم مطهر اما حسین (ع) بنا کرد. دو گلدسته دیگر نیز در سال ۷۴۷ هجری قمری در دوران ایلخانان و در جریان بازسازی حرم مطهر توسط سلطان احمد جلایری ساخته‌شدند. این دو گلدسته به نام های «مناره العبد» و «مناره جنوبی» شناخته می شوند.

پس از تخریب مناره العبد در سال ۱۳۵۴ قمری توسط آل زعمه از متولیان حرم به دلیل انحراف و کج بودن دیگر گلدسته ای ساخته نشد و در حال حاضر حرم امام حسین (ع) دارای دو مناره بلند با تزیینات بسیار زیبای کاشی کاری و طلاکاری است.

حرم امام حسین (ع) چند گوشه دارد؟

ضریح حرم امام حسین (ع) برخلاف سایر ضریح های پاک امامان و معصومین دارای ۶ گوشه است. داستان ها و روایات متعددی برای ۶ گوشه بودن قبر امام حسین (ع) نقل شده که معتبرترین آنها که به واقعیت نزدیک است توسط شیخ مفید در کتاب «الارشادات» ارائه شده‌است. در این کتاب نام ۱۷ نفر از شهدای بنی هاشم در روز عاشورا ذکر شده که در پایین پای امام در یک گودی بزرگ دفن شده اند که یک از آنها حضرت علی ابن حسین (ع) است. حضرت علی اکبر (ع) از سایر شهدا نزدیکتر به امام دفن شده‌است.

بنابراین گوشه های اضافی ضریح مطهر سیدالشهدا محل دفن پسر بزرگ یشان و فرزند نوزاد این حضرت یعنی حضرت علی اصغر (ع) و دیگر شهدای روز عاشورا است.

در حرم امام حسین چه دعایی بخوانیم

زائرانی که به حرم مطهر امام حسین (ع) مشرف می شوند باید در این مکان مقدس ادعیه و زیارتنامه مخصوص این حضرت را بخوانند. در منابع مختلف آمده است که در حرم سیدالشهدا خواندن نماز مخصوص زیارت و خواندن‌زیارتنامه هایی همچون زیارت وارث، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت عاشو، زیارت رجبیه و زیارت شب های قدر فضیلت بسیار دارد.

چه کسانی در حرم امام حسین (ع) دفن‌شده اند

در حرم مطهر امام حسین (ع) علاوه بر پیکر پاک ایشان افراد دیگری نیز دفن شده اند. مهمترین آنها پسران این امام یعنی حضرت علی اکبر (ع) و حضرت علی اصغر (ع) هستند. که در پایین پای پدرشان به خاک سپرده‌شده اند. از دیگر افرادی که مدفن آنها در حرم امام حسین (ع) است و دارای ضریح جداگانه ای هستند می توان به حبیب ابن مظاهر و ابراهیم مجاب اشاره نمود.

همچنین بسیاری از شهدای عاشورا و عالمان و مشاهیر مانند محمد تقی شیرازی، محمد حسین حائری اسفهانی، سید علی طباطبایی، سید رضی، رجال سیاسی مشهور مانند امیرکبیر، مظفرالدین شاه قاجار، محمد علی شاه قاجار، احمد شاه قاجار، ظاهر شاه هندی، ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار و … در این حرم مطهر دفن‌شده اند.

چرا حرم امام حسین (ع) بوی سیب می دهد

نقل‌شده کسانی که به زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) می‌روند در این مکان مقدس بوی سیب استشمام‌می کنند. این سخن ریشه در روایتی از ام سلمه دارد که می گوید:

« روزی هنگام نازل شدن جبرئیل بر پیامبر و سخن‌گفتن با ایشان امام حسن (ع) و امام حسین (ع) وارد‌شدند. جبرئیل شروع کرد به اشاره کردن با دستش، مثل کسی که چیزی را می گیرد ناگهان در دستش یک سیب و به و انار بود و آنها را به حسنین دارد. این میوه های بهشتی خاصیتی داشتند که هر کسی هر چقدر از آنها می خورد باز به حالت اول باز می گشتند و تمام نمی شدند»

طبق روایتی با شهادت حضرت فاطمه (س) انار و با شهادت حضرت علی میوه به از بین رفتند. می گویند امام در روز عاشورا برای برطرف کردن عطش خود این سیب را می بوییدند و با شهادت ایشان نیز این میوه بهشتی نیز ناپدید گردید. از این رو گفته‌می شود هرکس از شیعیان که زائر قبر سیدالشهدا است و در وقت سحر به حرم مطهر ایشان مشرف‌گردند بوی سیب را استشمام می کنند.

محیط حرم امام حسین کربلا

ایوان ها و رواق های حرم امام حسین (ع)

در حرم مطهر سیدالشهدا (ع) و اطراف صحن آن ایوان های بزرگی وجود دارد که مهمترین آنها به شرح زیر می باشند:

ایوان طلا

معروف ترین ایوان حرم در ضلع جنوبی واقع‌شده. به خاطر پوشش دیوارهای آن با طلا به نام ایوان طلا شناخته می شود. این ایوان دارای سه در چوبی با روکش طلا و تزئینات هنرمندان مینا کاری و کتیبه های آیات قرآن و اشعار عربی است.

ایوان ناصری

یکی دیگر از ایوان های حرم اباعبدالله در ضلع غربی قرار دارد. به خاطر انتساب به نام ناصرالدین شاه قاجار به ایوان ناصری معروف است. بعدها به خاطر بازسازی این ایوان توسط سلطان عبدالحمید عثمانی به نام ایوان حمیدی نیز شهرت یافت. این ایوان زیبا در تاریخ ۱۲۷۵ هجری قمری ساخته‌شده و در سال ۱۳۰۹ هجری قمری مورد مرمت و بازسازی قرارگرفته‌است.

ایوان وزیر

در وسط ضلع شمالی صحن حرم ایوانی منسوب به یکی از وزرای دوره قاجار قرار دارد که به نام ایوان وزیری شناخته می شود. یکی از درب های صحن حرم به نام باب السلام به این ایوان گشوده‌می شود. ایوان وزیری محل دفن بسیاری از علما و بزرگمردان است.

در چهار طرف گنبدخانه حرم امام حسین (ع) رواق هایی زیبا وجود دارند. پوشش دیوارها و کف آنها از سنگ مرمر و سقف آنها آینه کاری شده‌است. این رواق ها عبارتند از:

رواق ابراهیم مجاب

این رواق در غرب گنبدخانه واقع‌شده و به خاطر وجود قبر و ضریح ابراهیم مجاب به این نام شهرت یافته‌است. همچنین در این رواق چند تن از علما نیز به خاک سپرد‌شده اند. از رواق ابراهیم مجاب دو درب به نام های باب حبیب بن مظاهر و باب سید ابراهیم مجاب به صحن حرم باز می شود.

رواق حبیب بن مظاهر

در قسمت جنوبی گنبدخانه رواقی وجود دارد که محل دفن شهید بزرگ کربلا، حبیب بن مظاهر می باشد. ضریح این شهید والامقام که از جنس نقره می باشد  در این رواق قرارگرفته. علاوه بر ایشان برخی دیگر از بزرگان و افراد مشهور در مقبره ای مخصوص در رواق حبیب بن مظاهر به خاک سپرده‌شده اند.

رواق فقها

رواق شرقی از دیگر رواق های اطراف گنبدخانه است. به خاطر وجود قبور چند تن از فقهای شیعه مانند وحید بهبهانی، سید علی طباطبایی و شیخ یوسف آل عصفور به این نام شهرت یافته‌است. علاوه بر این بزرگان افراد دیگری نیز در این رواق مدفون‌شده اند.

رواق سلاطین

آخرین رواق حرم امام حسین (ع) در بخش شمالی گنبدخانه واقع‌شده. به خاطر وجود قبر چندین تن از شاهان قاجاری مانند مظفرالدین شاه، محمد علی شاه و احمد شاه به نام رواق سلاطین شناخته می شود.

اماکن نزدیک به حرم امام حسین (ع) کربلا

برخی از اماکن وجود دارند که نزدیک به حرم مطهر امام حسین (ع) کربلا هستند. علاوه بر زیارت این حرم می توانید از این اماکن نیز دیدن کنید. در ادامه در خصوص چند مورد از این مکان ها اطلاعاتی را به شما اعلام خواهیم کرد.

آرامگاه امیر کبیر

میرزا تقی خان فراهانی که مشهور به امیر کبیر بود. در زمان ناصرالدین شاه، وزارت کشور را برعهده داشت، در نزدیکی حرم امام حسین (ع) دفن شده‌است. آرامگاه امیرکبیر به حرم نزدیک است و می توانید به سادگی به آنجا بروید.

نهر علقمه

جاذبه دیدنی بعدی نهر علقمه است. این نهر در حقیقت یکی از شاخه هایی است که از رود فرات جدا شده‌است و به کربلا وارد می شود. نهر علقمه در زمان عباسیان به این اسم نامگذاری شد.

مدفن دو طفلان مسلم

آرامگاه دو طفلان مسلم که مقبره محمد و ابراهیم، فرزندان مسلم هستند. مکان دیدنی بعدی است که در نزدیکی حرم امام حسین (ع) قرارگرفته‌است. برای رفتن به این مقبره باید از مسیر و جاده کربلا به بغداد به یک مسیر فرعی بروید. داخل حرم دو ضریح وجود دارد که مربوط به کودکان مسلم است. فاصله این دو ضریح با یکدیگر ۶ متر است.

 

هتل‌های نزدیک به حرم امام حسین (ع)