راهنمای حمل‌ونقل در عراق برای زائران ایرانی؛ سفری آسان و خاطره‌انگیز به عتبات عالیات

سفر به عتبات عالیات آرزوی بسیاری از عاشقان اهل‌بیت(ع) است. در این مسیر نورانی، داشتن یک راهنمای حمل‌ونقل در عراق برای زائران ایرانی اهمیت زیادی دارد تا زائران بتوانند با کمترین دغدغه به شهرهای مقدس نجف و کربلا سفر کنند. آگاهی از مسیرها، وسایل نقلیه، اقامتگاه‌ها و زمان مناسب سفر، می‌تواند تفاوت زیادی در کیفیت زیارت ایجاد کند.

مسیرهای ورود به عراق برای زائران ایرانی

بیشتر زائران از مرزهای مهران، شلمچه و چذابه وارد خاک عراق می‌شوند. پس از ورود، اتوبوس‌های بین‌شهری و تاکسی‌های مخصوص زائران، گزینه‌هایی مطمئن برای حرکت به سمت نجف و کربلا هستند. توصیه می‌شود در ایام شلوغ مانند اربعین، از سرویس‌های رسمی کاروان‌ها یا شرکت‌های معتبر استفاده کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا و شلوغی

اگر قصد دارید سفر زیارتی خود را در زمانی با دمای معتدل‌تر و مسیرهای خلوت‌تر انجام دهید، بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا و شلوغی فصل پاییز، به‌ویژه ایام ربیع است. در این دوره، هوا ملایم‌تر بوده و خدمات اقامتی و حمل‌ونقل نیز با آرامش بیشتری ارائه می‌شوند. ضمن اینکه بسیاری از هتل‌ها و کاروان‌ها، با تخفیف ایام ربیع 10% پذیرای زائران هستند.

انتخاب محل اقامت در کربلا

در ادامه راهنمای حمل‌ونقل در عراق برای زائران ایرانی، باید به انتخاب هتل نیز توجه ویژه‌ای داشت. اقامت راحت و نزدیک به حرم، آرامش سفر را چندین برابر می‌کند. در بین هتل‌های کربلا، دو گزینه بسیار محبوب عبارت‌اند از:

• هتل طیبه کربلا: از جمله هتل‌های نزدیک به حرم امام حسین(ع) با امکانات رفاهی مناسب، فضای تمیز و کارکنان خوش‌برخورد.

• هتل رویال کربلا: گزینه‌ای لوکس با طراحی مدرن، رستوران بین‌المللی و موقعیت مکانی عالی برای زائرانی که به دنبال اقامت سطح بالا هستند.

+رزرو این هتل‌ها در ایام خاص معمولاً با استقبال بالا مواجه می‌شود، پس بهتر است پیش از سفر اقدام کنید تا از تخفیف ایام ربیع 10% بهره‌مند شوید.

نکات مهم در حمل‌ونقل داخل شهرهای مذهبی

در شهرهای کربلا و نجف، تاکسی‌ها، ون‌های عمومی و حتی خطوط پیاده‌روی ویژه زائران در دسترس هستند. برای مسیرهای کوتاه، استفاده از تاکسی‌های محلی به‌صرفه است، اما اگر قصد دارید از کربلا به نجف یا بالعکس بروید، اتوبوس‌های بین‌شهری گزینه‌ای ایمن و اقتصادی‌اند.

در نهایت، آشنایی با راهنمای حمل‌ونقل در عراق برای زائران ایرانی به شما کمک می‌کند تا سفری ایمن، منظم و با هزینه مناسب را تجربه کنید. از انتخاب مسیر تا رزرو هتل طیبه کربلا یا هتل رویال کربلا، همه‌چیز باید از قبل برنامه‌ریزی شود تا زیارتی آرام و بدون استرس داشته باشید. همین امروز برای رزرو محل اقامت و استفاده از تخفیف ایام ربیع 10% اقدام کنید و سفری فراموش‌نشدنی به عتبات عالیات را رقم بزنید.

بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا و شلوغی چه زمانی است تا بتوانند زیارتی آرام، دل‌انگیز و بدون ازدحام را تجربه کنند. انتخاب زمان مناسب نه‌تنها بر کیفیت معنوی سفر اثر می‌گذارد، بلکه هزینه‌ها، اقامت و حتی تجربه حضور در اماکن مقدس را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در ادامه با بررسی شرایط آب‌وهوایی، شلوغی ایام خاص مذهبی و گزینه‌های اقامتی، شما را برای یک زیارت دل‌چسب و برنامه‌ریزی‌شده راهنمایی می‌کنیم.

بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا

شهرهای مقدس کربلا و نجف در کشور عراق قرار دارند و آب‌وهوای آن‌ها گرم و خشک است. تابستان‌ها دمای هوا گاهی به بالای ۴۵ درجه می‌رسد و گرمای شدید، زیارت را دشوار می‌کند. بنابراین، بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا فصل‌های پاییز و زمستان است؛ به‌ویژه از اواخر مهر تا اواسط اسفند که هوا معتدل، خنک و برای پیاده‌روی در بین‌الحرمین بسیار مناسب است.

اگر به دنبال زیارتی با دمای مطلوب و نسیم دلپذیر هستید، ماه‌های آبان و آذر بهترین گزینه‌اند. در این زمان، علاوه بر هوای عالی، هزینه اقامت در هتل‌های کربلا نیز به‌مراتب کمتر از ایام اوج زیارتی است.

بهترین زمان از نظر شلوغی و ازدحام زائران

در طول سال، ایامی چون اربعین حسینی، نیمه‌شعبان و عید غدیر از پرجمعیت‌ترین زمان‌ها برای سفر به عراق هستند. اگرچه حضور در این مناسبت‌ها حس و حال خاصی دارد، اما برای کسانی که به دنبال آرامش، تمرکز در زیارت و دوری از ازدحام هستند، پیشنهاد می‌شود زمان‌هایی غیر از این مناسبت‌ها را انتخاب کنند.

پس از اربعین تا قبل از ماه رمضان، و همچنین از پایان ماه ذی‌الحجه تا نیمه محرم، شهرهای مقدس حالتی خلوت‌تر دارند. در این ایام، زائران می‌توانند با آرامش بیشتری در حرم امیرالمؤمنین(ع) و سیدالشهدا(ع) به زیارت بپردازند و تجربه‌ای ناب از حضور در جوار اهل‌بیت(ع) داشته باشند.

اقامت راحت و انتخاب هتل مناسب در کربلا و نجف

در هر سفری، اقامت مناسب نقش مهمی در آرامش و رضایت زائر دارد. هتل‌های کربلا تنوع بالایی از نظر قیمت و امکانات دارند. برای افرادی که به دنبال اقامت لوکس و آرام هستند، رزرو اتاق در هتل اغنار در نجف اشرف یکی از بهترین انتخاب‌ها است. این هتل با موقعیت عالی خود در نزدیکی حرم امیرالمؤمنین(ع)، امکانات مدرن و خدمات ۵ ستاره، تجربه‌ای بی‌نظیر از زیارت و استراحت را فراهم می‌کند.

مناسبت‌های خاص مذهبی و معنوی

یکی از زمان‌های روح‌افزا برای زیارت، هم‌زمانی سفر با مناسبت‌هایی چون آغاز امامت امام زمان (عج): اهمیت و پیامدهای آن است. این روز مقدس، فرصت ویژه‌ای برای تجدید عهد با امام عصر(عج) و دعا برای تعجیل در ظهور حضرت محسوب می‌شود. حضور در کربلا یا نجف در چنین ایامی، حال و هوایی متفاوت دارد و بسیاری از زائران تجربه‌ای عمیق از معنویت و آرامش را گزارش کرده‌اند.

در مجموع، اگر قصد دارید زیارتی آرام، معنوی و با هزینه مناسب را تجربه کنید، بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر آب‌وهوا و شلوغی فصل پاییز و زمستان است. در این فصول، هوا معتدل، ازدحام کمتر و قیمت هتل‌ها به‌صرفه‌تر است. از سوی دیگر، اگر به دنبال شور معنوی و حضور در میان خیل عاشقان هستید، ایام اربعین یا آغاز امامت امام زمان(عج) فرصت‌هایی تکرارنشدنی خواهند بود. برنامه‌ریزی دقیق، رزرو زودهنگام در هتل‌های کربلا یا هتل اغنار در نجف اشرف و آگاهی از شرایط فصلی، می‌تواند سفری بی‌دغدغه و به‌یادماندنی برای شما رقم بزند.

سوالات متداول

1. بهترین زمان سفر به کربلا و نجف از نظر دما و شرایط آب‌وهوا چه زمانی است؟

بهترین زمان برای سفر به کربلا و نجف از نظر دما، فصل پاییز و زمستان (مهر تا اسفند) است؛ در این زمان هوا معتدل، خنک و مناسب برای زیارت و پیاده‌روی در اماکن مقدس است.

2. در کدام ماه‌ها ازدحام زائران در کربلا و نجف کمتر است؟

ماه‌های پس از اربعین تا قبل از ماه رمضان و همچنین از پایان ذی‌الحجه تا نیمه محرم، کم‌زائرترین و آرام‌ترین زمان‌ها برای زیارت هستند.

3. اقامت در کربلا و نجف در چه زمانی ارزان‌تر است؟

در ایام غیر از مناسبت‌های مذهبی بزرگ، مانند اربعین یا عید غدیر، هزینه رزرو هتل‌های کربلا و هتل اغنار در نجف اشرف به‌مراتب کمتر بوده و تنوع اتاق‌ها بیشتر است.

اهمیت دریافت ارز اربعین به دلیل تاثیر مستقیم آن بر کاهش هزینه های سفر و سهولت تبادلات مالی زائران در عراق است. با توجه به محدودیت سهمیه و زمان ثبت نام، اقدام به موقع متقاضیان برای جلوگیری از مشکلات مالی در طول سفر ضروری می باشد. همچنین خرید ارز اربعین از طریق بانک های معتبر مانند بانک ملی، امنیت مالی زائران را تضمین می کند و از بروز مشکلات ناشی از نوسانات نرخ ارز در بازار جلوگیری می نماید.

سامانه ثبت نام و دریافت ارز اربعین 1404، سامانه سماح اربعین به نشانی samah.haj.ir می باشد و تمامی متقاضیان دریافت و خرید دینار باید، مراحل نام نویسی در سامانه سماح را انجام داده و با انتخاب بسته بیمه ای مورد نظر و پس از پرداخت حق بیمه، خود را تحت پوشش خدمات بیمه قرار دهند. عموما برای افراد این سوال مطرح می شود که ثبت نام در سامانه سما کربلا به چه صورت است؟

سامانه سماح یا سامانه ساماندهی مشتاقان ایام حضور در اعتاب مقدسه، توسط سازمان حج و زیارت، راه اندازی شده تا خدماتی چون، ثبت نام ارز اربعین و ثبت نام و صدور روادید کشور عراق، برای متقاضیان شرکت در مراسم اربعین، از طریق آن، صورت گیرد.

شرایط دریافت ارز اربعین

شرایط دریافت ارز اربعین، پرسش اکثر افرادی است که قصد دارند، در ایام اربعین، به عراق، سفر کنند. لذا در این تیتر از مقاله دینا، شرایط دریافت دینار دولتی برای سفر به عراق در بازه زمانی اربعین، بررسی شده است. این شرایط، عبارتند از:

•  ثبت نام سامانه سماح و تکمیل اطلاعات مربوط به تاریخ رفت و برگشت، نوع وسیله نقلیه جهت عزیمت تا مرز، مرز خروجی و مرز ورودی، شماره گذرنامه، تاریخ انقضای گذرنامه، کد ملی، تاریخ تولد و شماره همراه
• خرید بیمه نامه اربعین از طریق سامانه سماح ثبت نام اربعین ۱۴۰۴​
• دریافت کد رهگیری ثبت نام در سامانه سماح (بنابر اعلام بانک مرکزی، امکان عرضه و خرید ارز اربعین بدون ارائه کد سماح برای زائران در صورت تصمیم‌ گیری ستاد اربعین و موافقت این ستاد وجود دارد.)
• داشتن گذرنامه معتبر برای خروج از مرز
• برخورداری از شرط سنی لازم  (افراد بالای پنج سال یعنی متولدین پیش از ۱۳۹۸/۰۶/۰۱)
• زائرین بین 5 تا 15 سال باید اصل شناسنامه به جای کارت ملی را ارائه نمایند.
• برخورداری از مدارک لازم

شایان ذکر است، به هر زائر متقاضی، به میزان 200 هزار دینار، ارز دولتی اربعین، تعلق خواهد گرفت و متقاضیان ارز بیشتر می توانند، از بازار آزاد نیز اقدام به خرید دینار (با نرخ آزاد) نمایند. در ادامه، مدارک لازم برای ثبت نام ارز اربعین 1404، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بازه زمانی فروش ارز زیارتی کربلا  به زائرین از ثبت نام زائرین می باشد.

مدارک لازم برای گرفتن ارز اربعین

ازجمله شرایط دریافت ارز دولتی عراق یا ارز کربلا، برخورداری از مدارک لازم است. با توجه به اهمیت این موضوع، مدارک لازم برای گرفتن ارز اربعین، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی و توضیح قرار خواهد گرفت. این مدارک، عبارتند از:

• مدارک مثبت ثبت نام در سامانه سماح اربعین​
• گذرنامه (برگه تردد اربعین) معتبر یا گذرنامه زیارتی
• سیم کارت به نام متقاضی و در خصوص اعضای خانواده، سیم کارت به نام سرپرست خانوار

مدارک هویتی که شامل کارت ملی و شناسنامه است. البته، در خصوص اعضای خانوار، سرپرست خانوار باید، کارت ملی و شناسنامه خود و کارت ملی اعضای خانوار را ارائه دهد. در ادامه، نحوه ثبت نام ارز دولتی برای اربعین 1404، بررسی خواهد شد.

در صورتی که برای رزرو هتل در کربلا  خوش قیمت به مشاوره نیاز داشتین تیم حرم هتل آماده پاسخگویی به شما عزیزان میباشند . شماره تماس 09131173594 آماده دریافت نظرات و انتقادات شما عزیزان میباشد

برنامه‌ریزی سفر به کربلا؛ راهنمای کامل برای یک سفر معنوی و بی‌دغدغه

سفر به کربلا یکی از زیباترین و پرمعناترین تجربه‌های مذهبی برای شیعیان است. این سفر روحانی، اگر با برنامه‌ریزی دقیق همراه باشد، می‌تواند خاطره‌ای فراموش‌نشدنی و آرامش‌بخش برای زائران به همراه داشته باشد.

چرا برنامه‌ریزی برای سفر به کربلا اهمیت دارد؟

سفر به کربلا با توجه به شرایط آب‌وهوایی، شلوغی ایام خاص مانند اربعین و مسائل اقامتی نیازمند آمادگی کامل است. بدون برنامه‌ریزی ممکن است با مشکلاتی مانند نبود اقامتگاه و هتل های کربلا، هزینه‌های بالا یا سردرگمی در حمل‌ونقل روبه‌رو شوید.

انتخاب زمان مناسب برای سفر

یکی از مهم‌ترین نکات، انتخاب زمان درست برای زیارت است. ایام اربعین، نیمه شعبان و ماه محرم بسیار شلوغ‌اند. اگر قصد دارید در آرامش بیشتری زیارت کنید، بهتر است زمان‌های خلوت‌تر را انتخاب نمایید. در تابستان، هوای کربلا بسیار گرم است، پس اگر گرما برایتان آزاردهنده است، پاییز و زمستان گزینه‌های بهتری هستند.

روش‌های سفر به کربلا

سه روش اصلی برای سفر به کربلا وجود دارد:

• سفر هوایی: سریع، راحت اما گران‌تر است. از شهرهای مختلف ایران پروازهایی به نجف انجام می‌شود.

• سفر زمینی: هزینه کمتر ولی مدت زمان بیشتری دارد. معمولاً از مرز مهران یا شلمچه انجام می‌شود.

• سفر با کاروان‌های زیارتی: این روش برای افرادی مناسب است که ترجیح می‌دهند امور سفر توسط افراد با تجربه مدیریت شود.

مدارک مورد نیاز برای سفر به کربلا

پیش از سفر، باید مدارک زیر را آماده کنید:

• گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار

• ویزای عراق (در برخی ایام خاص مانند اربعین، بدون ویزا امکان‌پذیر است)

• کارت واکسن کرونا (در صورت الزام از سوی کشور عراق)

• مدارک شناسایی و کپی آن‌ها

نکات مهم برای اقامت در کربلا

در ایام شلوغ، رزرو اقامتگاه از قبل ضروری است. هتل‌های اطراف حرم شلوغ و گران هستند. برای کاهش هزینه، می‌توان از موکب‌ها یا زائرسراها و یا سایت هایی با قیمت به صرفه مانند حرم هتل استفاده کرد. اگر با کاروان سفر می‌کنید، محل اقامت معمولاً توسط کاروان مشخص می‌شود.

هزینه‌های سفر به کربلا

هزینه‌های سفر شامل موارد زیر می‌شود:

• بلیط هواپیما یا اتوبوس

• ویزا (در صورت نیاز)

• هزینه اقامت و رزرو هتل های کربلا 

• خورد و خوراک

• خرید سوغاتی

برآورد هزینه بسته به سبک سفر (اقتصادی، معمولی یا لوکس) متفاوت است. برنامه‌ریزی دقیق به شما کمک می‌کند تا از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید.

همراه داشتن وسایل ضروری

پیش از سفر، حتماً این موارد را در چمدان خود قرار دهید:

• مدارک شناسایی

• لباس راحت و مناسب هوا

• داروهای شخصی

• شارژر و پاوربانک

• کفش مناسب پیاده‌روی

• قرآن و مفاتیح

رعایت آداب زیارت

برای بهره‌مندی معنوی بیشتر از سفر، لازم است با آداب زیارت آشنا باشید. خواندن دعای زیارت عاشورا، زیارتنامه امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) و رعایت سکوت و ادب در حرم از جمله نکات مهم است.

نتیجه‌گیری

سفر به کربلا تجربه‌ای معنوی و الهام‌بخش است. با یک برنامه‌ریزی دقیق، می‌توانید از لحظه‌لحظه این سفر استفاده کامل را ببرید. انتخاب زمان مناسب، تهیه مدارک، بررسی هزینه‌ها و هتل مناسب مانند حرم هتل و آمادگی جسمی و روحی همگی در داشتن یک سفر بی‌دغدغه مؤثر هستند.

محرم و عاشورا به عنوان یکی از مهم‌ترین ایام سوگواری در فرهنگ شیعه، یادآور شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان در واقعه کربلاست. اقامه عزا برای این واقعه چند دلیل عمده دارد:

۱. زنده نگه داشتن یاد و قیام امام حسین (ع)

قیام امام حسین (ع) نه تنها یک رویداد تاریخی، بلکه نماد مبارزه با ظلم، فساد و دفاع از ارزش‌های الهی است. عزاداری محرم، این پیام را زنده نگه می‌دارد که “هر زمان حق در خطر باشد، باید ایستادگی کرد.”

۲. تأسف بر شهادت بهترین انسان‌ها

امام حسین (ع) و یارانش به خاطر دفاع از دین و عدالت به شهادت رسیدند. عزاداری نشانه محبت و اندوه نسبت به این فاجعه بزرگ است، همان‌گونه که پیامبر (ص) و ائمه (ع) نیز بر مصیبت کربلا گریستند.

۳. آموزش درس‌های اخلاقی و اجتماعی

مراسم محرم، درس‌های بزرگی مانند شجاعت، ایثار، وفاداری و مقاومت در برابر ستم را به مردم یادآوری می‌کند. این عزاداری‌ها تنها گریه بر گذشته نیست، بلکه بیداری وجدان‌های خفته است.

۴. توجه به فلسفه عاشورا

امام خمینی (ره) می‌فرمود:
“محرم ماه پیروزی خون بر شمشیر است.”
عزاداری‌ها باعث می‌شود مردم از ظلم‌ستیزی امام حسین (ع) الگو بگیرند و در برابر زورگویان زمانه سکوت نکنند.

۵. سنت اهل بیت (ع) و تأکید بر عزاداری

ائمه معصومین (ع) همواره بر گریه بر امام حسین (ع) تأکید داشتند و فرمودند:
“هر که بر حسین بگرید، بهشت بر او واجب می‌شود.” (بحارالانوار، ج۴۴)

نتیجه:

عزاداری محرم تنها یک رسم نیست، بلکه احیای مکتب حسینی است. این مراسم روحیه ظلم‌ستیزی را تقویت می‌کند و جامعه را به سوی عدالت و ایثار هدایت می‌نماید.

✍️ نکته: عزاداری باید همراه با بینش و عمل باشد؛ یعنی علاوه بر گریه و سوگواری، باید از درس‌های عاشورا در زندگی فردی و اجتماعی استفاده کرد

موزه آستان حسینی طولانی‌ترین قرآن در جهان را در حضور شیخ عبدالمهدی کربلایی، تولیت این آستان و نماینده مرجعیت عالی شیعیان در عراق تحویل گرفت. این قرآن ۱۲۵۰ متر است و در دو قرقره چپ و راست که در هم می‌پیچند، کتابت شده و طولانی‌ترین قرآن دست‌نویس جهان است که به این اندازه و با این روش کتابت شده است.

مرکز خلاقیت فکری و فرهنگی المحرق بحرین امیدوار است که این قرآن در کتاب رکوردهای جهان (گینس) ثبت شود تا همه جهانیان با اهمیت و قداست قرآن کریم آشنا شوند.

این مرکز تأکید کرد: این قرآن پاسخی به هجمه‌های کینه‌توزانه نسبت به کلام خداوند است و دستاوردی برای کسب رضای الهی و خدمت به دین مبین اسلام به شمار می‌آید.

بنا به اعلام مرکز المحرق، این نسخه از قرآن به شیوه‌ای هنری و ماهرانه در ایام همه‌گیری ویروس کرونا نگارش شده و کار کتابت آن در تاریخ ۲۳ رمضان ۱۴۴۳ برابر با ۲۵ آوریل ۲۰۲۲ میلادی به پایان رسیده است.

شیخ عبدالمهدی کربلایی، تولیت آستان حسینی طی سخنانی در مراسم تحویل‌گرفتن طولانی‌ترین قرآن جهان اظهار کرد: ما به قرآن کریم و میراث اهل بیت (ع) اهتمام ویژه‌ای داریم و شبکه‌های تلویزیونی این اهتمام را منعکس کرده‌اند و هر انسان منصفی می‌تواند آن را ببیند.

مرقد عون بن عبدالله

مرقد عون بن عبدالله، بارگاهی است در حومه شهر کربلا که در سمت شمال غربی این شهر قرار دارد. این مرقد در فاصله ۱۱ کیلومتری شهر کربلا و در کنار جاده کربلا به بغداد واقع شده است.
درباره هویت شخص مدفون در این زیارتگاه اختلاف است؛ برخی بارگاه موجود را برای عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب می‌دانند که به گفته صاحب کتاب «مراقد المعارف» این نسبت درست نیست. شیخ مفید نیز مدفن عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب را پایین قبر مطهر امام حسین (علیه‌السّلام) دانسته است.

عده دیگری نیز این بارگاه را برای عون بن امام علی (علیه‌السّلام) دانسته‌اند که شاهدی بر این ادعا وجود ندارد.
به اعتقاد تاریخ‌پژوهان معاصر، شخص مدفون در این مزار، عَون بن عبدالله بن جعفر بن مَرعی مشهور به «عون ابونجم»، از نوادگان امام حسن (علیه‌السّلام) است.

۱ – معرفی مرقد

این زیارتگاه در حومه شهر کربلا و در سمت شمال غربی این شهر قرار دارد و فاصله آن تا مرکز شهر، حدود ۱۱ کیلومتر است.
امروزه بالای قبر وی، گنبدی فیروزه‌فام قرار دارد و دارای حرمی است که زائران و اعراب و اهالی روستاهای مجاور، در طول سال و به‌ویژه در مناسبت‌ها و اعیاد اسلامی، برای زیارت به آنجا می‌روند و برای او نذر می‌کنند. مردم معتقدند که خداوند نیازهای آنان را به واسطه او برآورده خواهد کرد.

۲ – تردید در هویت عون

درباره شخص مدفون در بقعه، سه دیدگاه بین مزارشناسان و مورخان معاصر مطرح است که در ادامه، به نقد و بررسی آن خواهیم پرداخت:

عون بن عبدالله بن جعفر طیار

سیدمهدی قزوینی، به نقل از سیدعبدالرزاق کمونه، می‌نویسد که قبر عون بن عبدالله بن جعفر طیار، خارج از شهر کربلا و در مسیر شهر مسیب، واقع شده است.
سیدعبدالرزاق حسنی، معتقد است که دلیل دفن عون در این مکانِ دورافتاده این بود که دایی‌اش، امام حسین (علیه‌السّلام)، او را برای کمک‌خواهی، نزد نجیه فزاری و گروهی از بنی‌اسد فرستاد. اما اسحاق بن خویلد، از فرماندهان لشکر یزید که نگهبانی از رودخانه به او سپرده شده بود تا نگذارد کسی از یاران امام حسین (علیه‌السّلام) از آنجا آب ببرد، راه را بر وی بست و او را کشت و عون در همانجا، دفن شد.

محمد حرزالدین، اصل واقعه را که نزد او صحت نداشته است، چنین نقل می‌کند:

حبیب بن مظاهر اسدی، زمانی که دید اهل کوفه برای کشتن امام حسین (علیه‌السّلام) جمع شدند، به آن حضرت گفت: «در اینجا از بنی‌اسد، گروهی‌اند که من آنها را به نیکی می‌شناسم. پس به من اجازه بده که به‌سوی آنها بروم و آنها را برای کمک به شما، فراخوانم. پس عده‌ای از اهل‌بیت شما با من باشند». پس حبیب به همراه عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب به نزد آنها رفت و هنگامی که به نزد آنها رسید، بین آنها جاسوسی برای عمر بن سعد وجود داشت. یاران ابن سعد با آنها روبه‌رو شدند و عون در اینجا کشته شد. گفته شده است که اسب، او را برد و در اینجا، به زمین‌انداخت و از دنیا رفت».

سپس علامه حرزالدین، چنین ادامه می‌دهد:

این مطلب درست نیست و با آنچه شیخ مفید در ارشاد، در فصل تعداد اشخاصی که با حسین (علیه‌السّلام) در کربلا کشته شدند، تعارض دارد. شیخ مفید می‌گوید: «محمد و عون، دو فرزند عبدالله بن جعفر طیار، در زیر پای امام حسین (علیه‌السّلام) در مشهدش دفن شده‌اند».

دکتر جودت القزوینی، مصحح کتاب المزار، نظر عبدالرزاق حسنی را با عنوان تحقیقی درباره آرامگاه عون در نزدیکی شهر کربلا، بدین شرح نقل می‌کند:

برخی گمان می‌کنند مرقدی که نزدیک شهر کربلا و در فاصله هفت مایلی شرق آن قرار دارد، برای عون بن عبدالله بن جعفر است که مادرش حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها)، دختر امام علی (علیه‌السّلام) بود. ولی عون مورد نظر، با سایر شهدای کربلا، در یک قبر گروهی، پایین پای امام حسین (علیه‌السّلام)، به خاک سپرده شده است.
صاحب کتاب المراقد والمقامات فی کربلا نیز معتقد است که اعتقاد مردم بر قبر عون بن عبدالله بن جعفر طیار، صحیح نیست.
شیخ مفید و دیگران معتقدند که عون ابن عبدالله، در کربلا به شهادت رسیده است و عبدالله بن قطبه نبهانی یا شخصی از بنی‌دارم در مصاف، او را به قتل رسانده و جابر بن عبدالله انصاری بر جنازه او، نماز گزارده است.

ابوالفرج اصفهانی در مقاتل گوید: سلیمان بن قبه، در گفته خویش، او را قصد کرده و سروده است:

“اگر می‌خواهی گریه کنی بر عون ندبه کن که مصیبت، آنها را خوار نمی‌سازد”
“به جانم سوگند! اجر ذوی القربی را ادا کردی، پس بر آن مصیبت، گریه کن”.

عون بن علی بن ابی‌طالب

عده‌ای دیگر معتقدند شخص مدفون در این بقعه، عون بن علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) است. علامه حرزالدین می‌نویسد:

اما آنچه بر سر زبان اعراب و عموم مردم، مشهور شده که اینجا، قبر عون ابن علی امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) است، مورد تایید ارباب سیره و تاریخ نیست و ما نیز به چیزی از این قبیل، دست نیافته‌ایم.
همین مطلب را «ثامر عبدالحسن العامری» در کتابش ذکر نموده و مدفون بودن عون بن علی (علیه‌السّلام) را در این مکان، بعید دانسته است؛زیرا به اجماع مورخان، جناب عون بن علی (علیه‌السّلام)، به همراه برادرانش یحیی، محمداصغر، عباس، عبدالله، جعفر و عثمان، در رکاب امام حسین (علیه‌السّلام) به شهادت رسیده‌اند.

عون بن عبدالله حسنی

بیشتر پژوهشگران معاصر معتقدند که آرامگاه کنونی خارج از کربلا، برای عون بن عبدالله بن جعفر بن مرعی بن علی بن حسن البنفسج ابن ادریس بن داوود بن احمد المسود بن عبدالله بن موسی الجون بن عبدالله المحض ابن حسن المثنی بن امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) است.

نخستین کسی که این ادعا را مطرح کرده، «سیدجعفر اعرجی» است که می‌نویسد: «او یکی از سادات جلیل‌القدر کربلا بود و مزرعه‌ای در چند فرسخی کربلا داشت». (کان فی الحائر الشریف، ومات فی ضیعة له ثلاث فراسخ عن الحائر الشریف تقریباً، والناس یظنّون انه قبر عون بن علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام)، وبعض اهل العلم یزعم انه قبر عون بن عبدالله بن جعفر الطیار وکلاهما وهم، لانهما دفنا فی حضیرة العلویین فی الحائر الشریف.) دیگران افزوده‌اند: «اجلش رسید و در همان مزرعه، به خاک سپرده شد».

متاسفانه از تاریخ وفات و همسر و تعداد فرزندان ایشان، اطلاع دقیقی در دست نیست جز اینکه مقیم حائر حسینی بوده و مِلکی در سه فرسخی کربلا داشته است و در همانجا نیز از دنیا رفته و مدفون شده است. بر قبر او بارگاهی ساخته شده و مردم برای زیارت به آنجا می‌روند. با توجه به تعداد واسطه‌ها در نسب شریف وی، می‌توان احتمال داد که او در اواخر قرن پنجم هجری یا اوایل قرن ششم هجری، وفات یافته باشد.
از قدیم مردم عراق هر سال در روز ۱۳ صفر به صورت پیاده‌روی، مسافتی ۱۱ کیلومتری را برای زیارت عون طی می‌کنند و در طول مسیر، زنان سرودها و اشعاری را می‌خوانند.

۳ – توصیف مرقد عون

زیارتگاه عون در زمین مستطیل شکلی، به طول تقریبی ۵۵ متر و عرض ۵۰ متر قرار دارد. جلوی آن، رواقی به طول ۵۵ متر و عرض ۲/۵ متر ساخته شده که نمای بیرونی آن، با آجر و کاشی تزیین شده است. قسمت جلویی رواق، دهنه‌هایی دارد که بالای آن، طاق‌هایی قرار داده شده و تمامی آن، به‌وسیله سرامیک مشبک فیروزه‌ای، پوشانده شده است. وسط این رواق، ورودی مرقد واقع شده که مستقیم به حرم مطهر، متصل است.

پحرم میان ساختمان قرار دارد و به شکل مربعی است به طول ضلع ۱۰/۵ متر. وسط حرم، ضریح مشبک مربع شکلی، به طول ضلع ۵/۵ متر وجود دارد. روی قبر عون بن عبدالله، یک صندوق چوبی به ابعاد ۲/۵• ۲ متر قرار دارد که رنگ آن قهوه‌ای است و مشبکی نیز به رنگ طلایی دارد.

روی اتاق مرقد، گنبدی به قطر ۵/۵ متر و ارتفاع هفت متر قرار دارد که از بیرون با کاشی‌های فیروزه‌ای، تزیین شده و آیات قرآن در آن، نقش بسته است. وسط دیوارهای اتاق مرقد، چهار خروجی وجود دارد که عرض هرکدام، دو متر و ارتفاع آنها ۲/۵ متر است که با سنگ مرمر، پوشش یافته است. خروجی‌های سمت راست، به مسجد آقایان و خروجی‌های سمت چپ، به مسجد بانوان متصل است. اطراف ساختمان حرم، صحن روبازی وجود دارد که دو طرف آن، اتاق‌هایی کنار دیوار بیرونی مرقد قرار دارد. اتاق مرقد، دو در فرعی دیگر نیز دارد که یکی وسط دیوار سمت راست و دیگری آخر دیوار سمت چپ، قرار شده است.

صفحه اصلی

قلعه اخیضر

قلعه یا قصر اخیضر (اخَیضَر)، کاخی عظیم و باشکوه و از آثار تاریخی مهم استان کربلا، به شمار می‌آید که در چهل کیلومتری جنوب غربی شهر کربلا واقع شده است. درباره قدمت آن بین باستان‌شناسان اختلاف است. این بنا در گذر زمان ویران کشته و میان تلی از خاک و ویرانه‌ها، فرو رفته بود که توسط اداره آثار عراق، از دل خاک بیرون آورده و بازسازی شده است.

موقعیت جغرافیایی

قلعه یا قصر اخَیضَر، از آثار تاریخی مهم استان کربلا، به شمار می‌آید که در دلِ صحرا، در چهل کیلومتری جنوب غربی کربلا و هفده کیلومتری شهر عین‌التمر، واقع است.

قدمت

قلعه اخیضر، در واقع کاخ عظیم و باشکوهی است که باستان‌شناسان درباره زمان ساخت آن، اختلاف‌نظر دارند. برخی قدمت آن را از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری، یعنی از دوره اموی، تخمین زده‌اند.
باستان‌شناسان دیگری نیز قدمت آن را از نیمه دوم قرن دوم، یعنی اوایل دوره عباسی، دانسته‌اند.
به عقیده کرزول، باستان‌شناس بزرگ، این بنا به دست عیسی بن موسی، پسرعموی منصور عباسی، ساخته شده است. الویس موسیل نیز معتقد است که این کاخ، به دست قرامطه در سال ۲۷۷ ه. ق، ساخته شده است که البته نمی‌تواند این نظریه، درست باشد، زیرا شواهد نشان می‌دهد که قدمت بنا، بیشتر از تاریخ بیان شده است.

ویرانی و بازسازی

قلعه اخیضر، به مرور زمان، میان تلی از خاک و ویرانه‌ها، فرو رفت. در فاصله سال‌های‌ ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۸ م، اداره آثار عراق، کار شناسایی و از دل خاک بیرون آوردن قلعه و بخش‌های مختلف آن را انجام داد و در سال‌های ۱۹۶۰، ۱۹۷۴ و ۱۹۸۱ م نیز بخش‌های مختلف آن بازسازی گردید.

توصیف بنا

ساختمان کاخ اخیضر، به‌طور عمده، با گچ و سنگ کلسیت، و گنبدها و سقف اتاق‌های آن از آجر ساخته شده است. حصار عظیمی به شکل مربع و به طول هر ضلع ۱۷۰ متر، گرداگرد بنا را فراگرفته است. ارتفاع حصار، ۲۱ متر و عرض آن، چهار متر است که در چهار گوشه آن، برج‌های دفاعی دایره‌ای، به قطر ۱۰/ ۵ متر وجود دارد. در هر یک از اضلاع چهارگانه بنا نیز ده برج نیم‌دایره به قطر ۱۰/ ۳ متر، ساخته شده است. میان هرضلع، دروازه‌ای وجود دارد که راهرویی آن را به محوطه داخلی کاخ متصل می‌سازد. دروازه شمالی که دروازه اصلی کاخ است، ۹۰/ ۱۵ متر ارتفاع و ۱۲/ ۵ متر عرض دارد.

داخل حصار، کاخ دو طبقه‌ای وجود دارد که سالن‌ها، انبارها و بخش‌های دیگری را دربردارد. ساختمان کاخ، مستطیلی است به طول ۱۱۲ متر (شمالی- جنوبی) و عرض ۸۲ متر (شرقی- غربی). ضلع شمالی کاخ در موازات ضلع شمالی حصار قرار دارد و میان آنها، راهرویی فاصله‌ انداخته است. اضلاع و زوایای چهارگانه دیوارهای بیرونی کاخ نیز، به‌جز ضلع شمالی آن، دارای برج‌هایی است.

وسط کاخ، ساختمان مستقلی وجود دارد که با راهروهایی، از سایر بخش‌های بنا جدا می‌شود. وسط این ساختمان، حیاط مستطیل شکلی، به طول ۷۰/ ۳۲ و عرض ۲۷ متر، قرار دارد که سه ضلع شمالی، شرقی و غربی حیاط با طاق‌ها و محراب‌های تزیینی، آراسته شده است. در ضلع جنوبی آن نیز ایوانی به ابعاد ۶• ۷۴/ ۱۰ متر قرار دارد که دو طرف ایوان و هریک از اضلاع آن، ورودی‌هایی وجود دارد. این ورودی‌ها، به اتاق‌ها و سالن‌هایی باز می‌شود که به نظر می‌رسد بخش پذیرایی و تشریفات کاخ بوده است.

داخل ضلع شمالی بنا، اتاق‌های تاریکی وجود دارد که شاید انبارهای کاخ بوده است. در امتداد این اتاق‌ها، مسجد کاخ قرار دارد که به شکل مستطیلی به طول و عرض ۲۰/ ۲۴ در ۶۵/ ۱۵ متر است. این مسجد، دارای صحن کوچکی به ابعاد ۳۰/ ۱۰ در ۲۰/ ۱۶ متر است که در ضلع شمالی آن، دو ورودی و در سمت غربی و شرقی آن، دو رواق به طول و عرض ۱۰ در ۳ متر، قرار دارد و رواق دیگری نیز به عنوان شبستان مسجد، در ضلع جنوبی صحن، به چشم می‌خورد که دارای محراب است.

در دو ضلع غربی و شرقی کاخ نیز دو مجموعه ساختمانی وجود دارد که هر یک، شامل حیاطی در وسط و سه اتاق جنوبی و سه اتاق شمالی است، هر یک از این دو ساختمان، دارای دری است که به راهروی گرداگرد ساختمان مرکزی باز می‌شود، همچنین در جنوب کاخ، ساختمان دیگری وجود دارد که دارای دو حیاط و تعدادی اتاق و سالن است.

صفحه اصلی

مرقد حر‌بن‌یزید ریاحی

مرقد حر‌بن‌یزید ریاحی محل دفن حر بن یزید از یاران امام حسین(ع) در روز عاشورا است که در مواجهه با سپاهیان عبیدالله بن زیاد به شهادت رسید. این مکان در ۹ کیلومتری کربلا در نزدیک منطقه‌ای به نام کمالیه قرار دارد.

پیشینه

پس از واقعه عاشورا، قومی از بنی اسد، امام حسین(ع) را دفن کردند. سپس علی اکبر را در پایین پای پدر و حضرت ابوالفضل را در محل شهادتش در کنار رودخانه فرات به خاک سپردند. سپس قبری بزرگ کندند و سایر شهدا را در آن به خاک سپردند. به گفته سید محسن امین، موقع دفن شهدای کربلا توسط افراد قبیله بنی اسد، گروهی از قبیله حرّ، مانع دفن جسد حر همراه با دیگر شهدای کربلا شدند و جسد وی را در جایی که در قدیم به آن «نواویس» می‌گفته‌اند، به خاک سپردند.مرقد حرّ در فاصله ۹ کیلومتری شهر کربلا و نزدیک منطقه‌ای قرار دارد که به کمالیه معروف است.

تاریخچه مرقد

مرقد حر‌بن‌یزید در ۳۷۰ق به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد.
در ۹۱۴ق شاه اسماعیل صفوی، که به زیارت مرقد حرّ رفته بود، به تجدید بنای آن پرداخت.
در دوره قاجار، مادر آقاخان محلاتی اقدام به تعمیر بقعه نمود و نیز صحنی قلعه مانند برای آن بنا نهاد تا در مقابل خطر راهزنان، مأمنی برای زائران باشد.
در ۱۳۲۵ق حسین خان شجاع السلطنه مرقد حرّ را بازسازی کرد و در ۱۳۳۰ سیدعبدالحسین کلیددار، ایوان آرامگاه او را مرمت کرد.
در سال ۱۳۳۰ق (۱۹۱۲ م) «آغا حسین خان شجاع السلطان همدانی» دست به کار تعمیر گنبد این بنا شد. وی همچنین نمای خارجی گنبد را کاشی کاری کرد.

معماری مرقد

مساحت مرقد حرّ حدود ۵۸۰ متر مربع است. ضریحی که صندوقی مشبک از جنس نقره است در وسط این عمارت واقع است. گنبدی که بر فراز ضریح قرار دارد، با ۷ متر قطر، دارای ارتفاعی ۱۰ متری از سطح زمین حرم است. نمای خارجی این گنبد کاشی کاری شده است. در اطراف مرقد، صحن وسیعی وجود دارد که از چهار طرف اتاق‌هایی با ایوان‌های کوچک بر آن مشرف هستند. بر فراز هریک از این ایوان‌ها نیز طاق‌هایی نوک تیز قرار دارد. این اتاق‌ها و ایوان‌ها به منظور استراحت زائران به کار می‌روند.

نبش قبر حرّ توسط شاه اسماعیل

برخی از کتاب‌ها داستانی از زیارت قبر حر توسط شاه اسماعیل نقل کرده‌اند: شاه اسماعیل شنید که برخی از شیعیان در مورد حرّ بدگمان‌اند. به سوی قبر حرّ رفت و دستور داد تا قبر وی را باز کنند. جنازه تازه حر را در قبر دید گویی که هم‌اکنون کشته شده است. بر سر او دستمالی بسته شده بود که امام‌حسین(ع) با دست خود بر روی پیشانی حرّ بسته بود. شاه اسماعیل خواست تا آن را برای تبرک بردارد. دستور داد آن دستمال را باز کردند؛ خون از زخم پیشانی حرّ سرازیر شد. زخم را با دستمال دیگری بستند، ولی نتوانستند جلوی خون‌ریزی را بگیرند. آنان متوجه شدند که خون‌ریزی را فقط با دستمال قبلی می‌توان متوقف کرد. پس شاه اسماعیل برای تبرک، تکه‌ای از آن را برداشت و باقی آن را بر روی زخم پیشانی حرّ بستند و خون‌ریزی متوقف شد. با این حادثه اعتقاد شاه اسماعیل و آنها که این ماجرا را دیدند، درباره حر فزونی گرفت.البته برخی از محققان در صحت این داستان تردید کرده‌اند.

تردید در محل دفن حر‌بن‌یزید

شیخ مفید و میرزا حسین نوری معتقدند که حرّ با سایر اصحاب دفن شده است و میرزا حسین نوری می‌گوید که روایتی در مورد دفن حرّ در مرقد فعلی وجود ندارد.از دیدگاه شیخ عباس قمی کتب مزاریه و کتاب‌های دیگر به محل دفن حرّ متعرض نشده‌اند. او و میرزا حسین نوری با ذکر عبارت دروس که در آن به زیارت حضرت عباس و حرّ سفارش شده است، آورده‌اند که قبر حرّ در عصر شهید اول، در مکان فعلی معروف بوده و همین مقدار برای اعتبار این مرقد کافی است.همچنین از دیدگاه سید محسن امین شهرت این مزار و تقید مردم به زیارت آن، غیرمستند نیست.

صفحه اصلی