پایتخت و بزرگترین شهربغداد
پرچم

نشان ملی

شعار: الله أکبر (عربی)
سرود: “وطن من”
“موطنی”

زبان(های) رسمی

عربیکردی
زبان(های) محلی_مندائی_شبکی
سایر زبان‌ها
ترکی_آرامی_ارمنی

دین(ها)

۹۸٪ اسلام (رسمی)_۱٪ مسیحیت_۱٪ دیگر

عربی: جُمْهُوريَّة العِرَاق، کردی: کۆماری فیدرالی عێراق، سریانی: ܥܝܪܐܩ

کشوری در خاورمیانه و جنوب غربی آسیا است.

پایتخت عراق شهر بغداد است.

عراق از جنوب با عربستان سعودی و کویت، از غرب با اردن و سوریه، از شمال با ترکیه و از شرق با ایران همسایه است.

عراق همچنین در بخش جنوبی خود، مرز آبی کوچکی با خلیج فارس دارد.

گستره عراق

۴۳۷٬۰۷۲ کیلومتر مربع (۵۸ام) است.

بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است.

غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر می‌باشد.

همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت می‌باشد.

عراق دارای تمدن و فرهنگ دیرینه و پرباری است.

سومر، اکد، و آشور نخستین تمدن‌های باستانی عراق در چند هزار سال پیش از میلاد هستند.

پس از آن این منطقه بخشی از قلمرو هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، و امپراتوری روم بود.

پس از سرنگونی امویان و روی کار آمدن عباسیان پایتخت خلافت اسلامی از شام به عراق (شهر بغداد) آورده شد.

بعدها این حکومت با حمله مغولان از هم پاشید.

از میانه سده دهم تا پایان سده سیزدهم هجری خورشیدی، بخشهای از عراق بارها میان ایران و عثمانی دست به دست شد.

پس از شکست عثمانی در جنگ جهانی اول، عراق در سال ۱۹۱۹ به سرپرستی بریتانیا درآمد و در سال ۱۹۳۲ استقلال یافت.

بخش زیادی از مرزهای نوین عراق توسط جامعهٔ ملل در سال ۱۹۲۰ پس از تقسیم امپراتوری عثمانی بر اساس معاهده سور تعیین شد.

زمان عراق تحت سرپرستی پادشاهی متحد بریتانیا درآمد.

سال ۱۹۲۱ پادشاهی عراق تشکیل شد و در سال ۱۹۳۲ این حکومت از بریتانیا استقلال یافت.

۱۹۵۸ این پادشاهی از میان رفت و جمهوری عراق تأسیس گشت.

عراق از سال ۱۹۶۸ تا ۲۰۰۳ به دست حزب سوسیالیست بعث عراق اداره می‌شد.

پس از حملهٔ ایالات متحده و هم پیمانانش به عراق، حکومت حزب بعثِ صدام حسین برچیده شد و نظام چندحزبی پارلمانی در این کشور برقرار شد.

آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۱ از عراق بیرون رفتند اما پیکارجویان به جنگ ادامه دادند.

بعدها با سرریز شدن جنگ داخلی سوریه به عراق، درگیری‌ها بسیار شدت گرفت.

حکومت‌های پی‌درپی عراق

از آغاز پایه‌گذاری عراق جدید در ۱۹۲۱ همسان کشورهای همسایه در پی ایجاد هویتی ناسیونالیستی برای آن بر پایه قومیت عربی برآمدند. این شیوه در عراق ناکام ماند و تنها به گرایش‌های جدایی خواهانه اقوام غیر عرب و سرکوب یا بیرون راندن شووینیستی آنان انجامید.[۱۳]

واژه‌شناسی

نام عراق از سده ۶ میلادی کاربرد داشته‌است.

خاستگاه‌های گوناگونی برای این نام آورده شده که یکی از آن‌ها به نام شهرِ سومری اوروک بازمی‌گردد.

اوروک نام اکدی شهر سومری اوروگ بوده‌است.

امروزه می‌دانیم که اور نامی بوده که سومریان برای اشاره به «شهر» استفاده می‌کردند.

بر پایهٔ ریشه‌شناسی مردمی، این واژه در معانی همچون «ریشه‌دار، سیراب و حاصلخیز» ریشه دارد.

در قرون وسطی به منطقهٔ پایین بین‌النهرین، «عراق عرب» و به مناطقی که در شرق عراق (شامل بخش‌های مرکزی و غربی ایران) جای داشتند «عراق عجم» (عراق خارجی) می‌گفتند.

و به این دو با هم عراقین گفته می‌شد.

این نقطه از دید مورخین شامل بخش‌های مسطح جنوب رشته‌کوه حمرین بوده‌است و بخش‌های منتهی‌الیه شمالی و منتهی‌الیه غربی عراق مدرن را به این نام نمی‌خوانده‌اند.

اصطلاح «سواد» (زمین سیاه‌رنگ)

نیز در دوره‌های نخستین بعد از اسلام برای دشت‌های آبرفتی دجله و فرات به کار می‌رفته تا از مناطق بایر صحرای عرب قابل تفکیک باشند.

در عربی واژهٔ عراق را «لبه»، «کرانه»، «سد» یا «کناره» معنی می‌کنند به‌طوری‌که بعدها با اتکا به ریشه‌شناسی مردمی، اصطلاح زمین‌شناسی «دیواره» از این واژه تفسیر شد.

دیواره‌ای که در جنوب و شرق فلات جزیره است و لبهٔ شمالی و غربی منطقهٔ «عراق عرب» را شکل می‌دهد.

عراق به معنی :

صخره‌های کنار دریا و به معنی ساحل نیز آمده ولی معلوم نیست اصل این کلمه چه بوده، شاید از اسم کهنه ای مأخوذ شده باشد که اکنون آن اسم از میان رفته یا از اسمی که معنی دیگری داشته‌است پیدا شده باشد.

اساساً سرزمین رسوبی را اعراب سواد یعنی خاک سیاه می‌نامیدند و کلمه سواد رفته رفته به طوری استعمال شد که مفهوم آن با کلمه عراق یکی گردید یعنی سواد و عراقی یک معنی داشت و عبارت بود از تمام سرزمین بابِل.

تلفظ عربی این واژه به صورت عِراق می‌باشد. در فارسی بیشتر با فتح عین و در زبان رسانه‌ای فارسی با کسره آن تلفظ می‌شود.

پیشنهاد دیگر ریشه‌شناختی برای این نام

ریشه‌ای ایرانی از زبان پهلوی است که به دیسه «ایراگ» یا «اِراگ» (به پارسی میانه: ، آوانگاری: ērāg) به معنای «سرزمین پست» بوده، [بسنجید با واژه اراک و عراق عجم]

که از واژه «اِر» یا «ایر» (به پارسی میانه: ، آوانگاری: ēr) به معنای «پایین» و پسوند «ـاگ» (به پارسی میانه: -، آوانگاری: -āg) [بسنجید با پسوند ـا در واژگان دانا (به پارسی میانه: ، آوانگاری: dānāg) و سوزا (به پارسی میانه: ، آوانگاری: sōzāg)] ساخته شده‌است.

جمعیت استان‌ها

Iraqi Governorates ar.svg
کشور عراق از ۱۹ استان (محافظة) تشکیل شده و بر اساس سرشماری سال ۲۰۲۱جمعیت این کشور ۴۰٫۱۵۰٫۲۰۰نفر می‌باشد.